.
دوره بارداری دوره ای است که در آن کیفیت، کمیت و کارایی خواب خانم باردار هم راستا با تغییرات و نوسانات فیزیکی، هورمونی، خلقی و عصب شناختی به شکل نامطلوبی تحت تاثیر قرار می گیرد
براساس شواهد و مطالعات بالینی، ۳ خانم از هر ۴ خانم باردار دچار درجاتی از اختلالات خواب می شوند در بررسی اولیه و رویکرد تشخیصی – درمانی به اشکالات خواب در خانم های باردار باید به ۳ مقوله شامل اینکه اختلالات خواب از چه نوعی هستند ؟ در چه دوره‌ای از بارداری اتفاق می افتند ؟ و برای غلبه بر این مشکلات چه راهکارهایی وجود دارد ؟ توجه کرد
این مقاله را تا پایان بخوانید …
گاهی تشخیص واضح است ولی در بعضی مواقع لازم است، برای تایید تشخیص و ارائه درمان مناسب در این دوره، تست خواب در آزمایشگاه اختلالات خواب و ارزیابی های تکمیلی دیگر انجام شود
شایع ترین مشکلات خواب که خانم های باردار در پی آن به پزشک متخصص مراجعه می کنند عبارتند از : بی‌خوابی، (اشکال در شروع و تداوم خواب)، بدحسی و حرکات متناوب پا حین خواب، مشکلات فیزیکی منجر به بی خوابی و بدخوابی ثانویه، اشکالات تنفسی حین خواب، تشدید خروپف و خستگی مفرط حین روز در پی ناکارآمد بودن خواب، با توجه به اهمیت خواب حتی الامکان مناسب در بارداری و تاثیر آن بر سلامت مادر و جنین آگاهی از این مشکلات و راهکارهای بهبود آنها می‌تواند در سلامت بارداری و پس از آن تعیین‌کننده باشد.
یکی از مشکلاتی که خانم‌های باردار از آن شکایت دارند، احساس خستگی مفرط است که معمولا از اوایل بارداری شروع می شود و تا هفته بیستم ادامه می یابد
اغلب اوقات خستگی از نوعی است که حتی با استراحت طولانی در طول روز هم برطرف نمی شود، از دلایل تاثیرگذار در این مورد افزایش ترشح هورمون پروژسترون است که یکی از آثار آن می تواند احساس نیاز به خواب و در عین حال خستگی و کسالت خانم باردار باشد البته تغییرات فیزیولوژیک و رشد رحم و افزایش حجم مایعات بدن نیز در بروز خستگی مزمن موثرند برای رفع خستگی، بدن به خواب مناسب و کافی نیاز دارد اما موانع دیگری هم وجود دارد که مانع از خواب مطلوب در بارداری می شود تا خستگی به دنبال آن برطرف شود
این موانع شامل نوسانات خلق و اشکال در کنترل هیجانی – شناختی هستند که باعث می‌شوند چرخه معیوب تکرار شود و ساعات خواب خانم باردار حتی به کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز برسد
نگرانی و عوامل هیجانی مانند استرس های ناشی از بارداری، اطمینان از سلامت جنین و انتظار کشیدن برای تولد کودک می‌تواند موجی از اضطراب در فرد ایجاد کند
در مواجهه با این نوع تنش های عاطفی باید با رویکردهایی مثل درمان های رفتاری – شناختی مختص بی خوابی (اصطلاحا CBT-I) به رفع مشکل در خانم باردار کمک کرد تا بتواند برای رشد جنین سالم بر تنش ها غلبه کرده و خواب مطلوب تری را تجربه کند، مجموعه جلساتی که برای بهبود کیفیت خواب خانم‌های باردار برگزار می‌شود، می‌تواند تاثیر مطلوبی در بهبود کیفیت خواب داشته باشد
گاهی مشکلات جسمی مانند تکرر ادرار باعث بی خوابی ثانویه می‌شود
در این موارد خانم باردار چند بار در طول شب برای رفتن به دستشویی از رختخواب بیرون می آید که عاملی مهم در بدخوابی محسوب می شود تکرر ادرار در ۳ ماهه اول و سوم بارداری شایع است این مشکل در ۳ ماهه اول ناشی از تغییرات هورمونی و در ۳ ماهه سوم ناشی از فشار رحم به مثانه است
گرفتگی، سوزش یا مورمور شدن پاها نیز کیفیت خواب را در بارداری کاهش می دهد گرفتگی پا در نیمه دوم بارداری شایع تر است و یکی از دلایل مهم آن کمبود آهن خون و املاحی مثل پتاسیم، کلسیم و منیزیم است
این اختلال در روز «نشانگان پاهای بیقرار» و حین خواب «نشانگان حرکات متناوب پا در خواب» نام دارد و معمولا با رعایت اصول بهداشت خواب، ارزیابی و توصیه پزشک، استفاده از مکمل آهن و کاهش مصرف کافئین بهتر می شود
افرادی که دچار مشکلات زمینه‌ای خواب مثل خرخرکردن هستند و گاهی هم وقفه تنفسی حین خواب دارند، ممکن است در بارداری دچار تشدید علائم شوند
اگر تعداد آپنه یا وقفه تنفسی و محدودیت جریان هوا زیاد شود و میزان اکسیژن شریانی خون به کمتر از ۸۵ درصد برسد روی خونرسانی به جنین و سلامت تاثیر می‌گذارد
افزایش حجم خون در پی اثر استروژن می‌تواند باعث احتقان بینی شود و بر مشکلات تنفسی حین خواب بیفزاید افراد معمولا حین خواب از راه بینی نفس می کشند و اگر گرفتگی بینی وجود داشته باشد، فرد باید از راه دهان نفس بکشد. این موضوع می تواند باعث خشکی دهان و بیداری های مکرر هنگام خواب شود، اسپری ای بینی و قرار دادن بالش های سفت و بلند به کاهش احتقان بینی کمک می کند
معمولا در اولین بارداری به‌دلیل اینکه خانم‌ها با طبیعت بارداری آشنایی زیادی ندارند، بیشتر دچار اختلالات خواب می شوند. نتایج تحقیقات نشان داده خانم هایی که در بارداری اول خواب مناسبی را تجربه نمی کنند به احتمال بیشتری تحت عمل سزارین قرار می گیرند. درواقع، کم خوابیدن، استراحت اندک و کار کردن زیاد در روز با میزان شیوع عمل سزارین مرتبط است
رعایت نکات زیر برای جلوگیری و کم کردن اختلالات خواب پیشنهاد می شود
نوشیدن مایعات در طول روز میزان نوشیدن مایعات را افزایش و در شب مصرف آن را به حداقل برسانید
ورزشی منظم برای سلامتی، افزایش گردش خون و در نتیجه کاهش گرفتگی شبانه عضلات پا مفید است از انجام تمرینات ورزشی در اواخر روز خودداری کنید، زیرا ورزش باعث افزایش آدرنالین در بدن تان می گردد و این موضوع می تواند باعث بی خوابی شما در شب گردد.
استرس و اضطراب یکی از مهم ترین دلایل جلوگیری از یک خواب راحت شبانه است
به یاد داشته باشید نگرانی، کمکی به شما نمی کند، اما صحبت درباره آن می تواند در رفع مشکل کار ساز باشد. اگر مسایلی در زندگی شما است که موجب نگرانی تان می گردد، پیدا کردن دوست یا یک مشاور حرفه ای که به حرف شما گوش دهد بسیار مفید است
اگر یک برنامه منظم و پایدار برای ایجاد آرامش در شب داشته باشید، می تواند موجب سهولت بیشتر در خواب گردد یک برنامه آرامش بخش مانند : نوشیدن یک فنجان چای بدون کافئین یا شیر گرم، خواندن بخشی از یک کتاب لذت بخش، گرفتن دوش آب گرم، گرفتن ماساژ و شانه کردن مو باشد
در طول سه ماهه سوم، با خوابیدن بر روی سمت چپ خود امکان رسیدن جریان خون به جنین و رحم و کلیه خود تان را افزایش می یابد. از دراز کشیدن به پشت برای مدت طولانی اجتناب کنید
برای جلوگیری از سوزش سر دل، تا ۱ الی ۲ ساعت بعد از غذا خم نشوید
اگر دچار سوزش سر دل شده اید، هنگام خواب سر خود را بالای بالش قرار دهید. هم چنین از خوردن غذا های تند و اسیدی یا سرخ شده پرهیز کنید، زیرا مشکل را شدید تر می سازد
اگر شب ها نمی توانید راحت بخوابید، پیدا کردن یک نقطه آرام برای استراحت و چرت زدن حتی به مدت نیم ساعت در روز، خستگی شما را رفع می کند
با استفاده از یک بالش مخصوص بارداری بدن خود را حمایت کنید. برای راحتی بیشتر یک بالش را در زیر زانو و یک بالش در زیر شکم خود قرار دهی
پرهیز از مصرف کافئین و الکل، افزایش تعداد میان وعده های شیرین و مناسب مانند کراکر، و هم چنین خالی نگه نداشتن معده و داشتن یک رژیم غذایی مناسب، مفید است.
درمان اختلالات خواب در دوران بارداری زنان | سایت فتوکده
۱
۰
