10 دلیل درد معده بعد از غذا خوردن که باید نگران بود
علت درد معده و شکم بعد از خوردن غذا چیست و عوامل موثر درد و سنگینی معده بعد غذا چیست و آیا خطرناک است را می خوانید
علت درد معده بعد از غذا خوردن
درد معده به خصوص بعد از غذا ناخوشایند است، دکتر «توماس واندرهیدن» متخصص گوارش میگوید: ممکن است فکر کنید علت اصلی این درد حساسیت به یک غذای خاص است اما آلرژی غذایی در بزرگسالان بسیار نادر میباشد و فهمیدن دقیق اینکه کدام غذاها باعث معده درد شما میشوند نیز زمان میبرد، بنابراین برای این مشکل حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید
اسکات گابارد، متخصص گوارش در کلینیک کلیولند، معتقد است که یکی از شایعترین دلایل معده درد بعد از خوردن غذا، سوء هاضمه میباشد که با علائمی مانند نفخ و احساس سیری بروز میکند
اشکان فرهادی، پزشک متخصص گوارش و مدیر پروژه بیماری های گوارشی مرکز MemorialCare در کالیفرنیا میگوید: وجود یک بیماری زمینه ای نیز میتواند باعث درد معده پس از خوردن غذا بشود
در این مقاله 10 دلیل اصلی ایجاد درد معده پس از صرف غذا مورد بررسی قرار میگیرند
علت درد و سنگینی معده بعد از غذا
1- ریفلاکس – معده (GERD)
این وضعیت که با نام GERD نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق میافتد که اسید معده، پوشش مری را تحریک و تخریب کرده و باعث سوزش سر دل و درد معده میشود
رودولف بدفورد، متخصص گوارش در مرکز بهداشت پراویدنس سنت جان میگوید: اگر با بیماری ریفلاکس (GERD) دست و پنجه نرم میکنید، باید از مصرف غذاهای تند، کافئین و الکل خودداری کرده و از داروهای ضد اسید برای تسکین علائم این بیماری استفاده کنید
2- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
IBS یک اختلال رودهای میباشد که میتواند باعث درد معده، نفخ، اسهال و یبوست شود، این بیماری به روشهای مختلف خود را نشان میدهد که یکی از این روشها درد معده پس از غذا خوردن است
بنابراین اگر بعد از غذا خوردن معده شما درد میگیرد که با علائمی مثل یبوست یا اسهال نیز همراه است باید برای انجام آزمایش IBS به پزشک خود مراجعه نمایید.
3- بیماری سلیاک
بیماری سلیاک واکنش ایمنی بدن به خوردن گلوتن است که میتواند به صورت مختلفی مبتلایان این بیماری را تحت تأثیر قرار دهد که یکی از آنها، درد معده بعد غذا میباشد
همچنین اگر بدن شما در هضم گلوتن مشکل داشته باشد باز هم امکان دارد بعد از خوردن غذاهای حاوی این ماده، معده درد را تجربه کنید اما این با بیماری سلیاک متفاوت است
در بیماری سلیاک، روده کوچک فرد با خوردن گلوتن آسیب می بیند اما در حالت دوم فرد پس از خوردن گلوتن دچار یک واکنش ساده مانند اسهال یا نفخ میشود که تشخیص دقیق این دو مورد فقط از طریق مراجعه به پزشک امکان پذیر است
4- زخم معده
اگر بعد از صرف غذا با درد معده مزمن دست و پنجه نرم میکنید و علائمی مانند کاهش وزن، کم خونی، استفراغ، مشکل در بلع یا وجود خون در مدفوع دارید، این میتواند نشانه زخم معده (gastric ulcer) باشد
این زخمها که ممکن است در پوشش مری، معده یا روده کوچک ایجاد شوند، معمولاً با داروهای کاهشدهنده اسید و آنتیبیوتیک درمان میشوند
5- گاستروپارزی
گاستروپارزی که به نام معده کند (slow stomach) نیز شناخته میشود، منجر به فلج جزئی عضلات معده میشود و از هضم مناسب جلوگیری میکند به همین دلیل، غذا برای مدت طولانی تری در معده شما باقی میماند، در نتیجه، معده نمیتواند غذای بیشتری را که میخورید در خود جای دهد و این امر باعث گرفتگی و اسپاسم در معده می شود
به گفته دکتر «واندرهیدن»، در اکثر موارد، گاستروپارزی پس از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی مانند کووید 19 رخ میدهد
اگر با این وضعیت دست و پنجه نرم می کنید، باید وعده های غذایی کوچکتر و بیشتری بخورید تا غذا راحت تر از معده شما خارج شود
همچنین باید از مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند پرتقال، کلم بروکلی، چغندر و کرفس خودداری کرده و از سبزیجات پخته شده استفاده کنید، پزشک نیز ممکن است داروهایی را برای تحریک عضلات معده و کاهش حالت تهوع شما تجویز کند
6- SIBO
small intestinal bacterial overgrowth (رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک) زمانی رخ می دهد که مقدار باکتریهای روده کوچک شما افزایش غیر طبیعی داشته باشد، هنگامی که تعداد باکتریهای پاتوژن بیشتر از باکتری های مفید دستگاه گوارش شوند، علائمی مانند نفخ، اسهال و درد شکم بعد از صرف غذا به دلیل هضم ضعیف رخ میدهد
عوامل خطر SIBO شامل سن بالا، جراحی قبلی در ناحیه شکم، اختلالات خودایمنی و یبوست مزمن میباشند
درمان این بیماری شامل تجویز آنتیبیوتیک برای از بین بردن رشد بیش از حد باکتریها و تغییرات رژیم غذایی است.
7- بیماری های مربوط به کیسه صفرا
این بیماریها که شامل کوله لیتیازیس (سنگ کیسه صفرا) و کوله سیستیت (التهاب کیسه صفرا) میشوند، بیشتر در بین زنان 40 ساله شایع هستند و باعث احساس درد در ربع بالای راست شکم (RUQ) و اطراف کمر می شوند
از آنجایی که کیسه صفرا در هضم و جذب چربیها نقش دارد، درد شکمی خفیف تا شدید بعد از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده، پنیر، سوسیس، چیپس سیب زمینی و… نشانه اصلی این بیماریها محسوب میشود
دکتر جاکوبز میگوید که بیدار شدن از خواب به خاطر درد شدید معده معمولاً یک علامت هشدار دهنده تلقی میشود که نشان میدهد مشکلی در کیسه صفرا شما وجود دارد
مشکلات کیسه صفرا معمولاً به خودی خود حل نمی شوند، بنابراین اگر بعد از خوردن غذا دچار درد معده مکرر و سایر علائم مربوط به آن می شوید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید زیرا در اغلب موارد این بیماری، جراحی برداشتن کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) ضروری است
8- بیماری کرون
بیماری کرون (Crohn’s disease) نوعی بیماری التهابی روده است که میتواند کل دستگاه گوارش، از دهان گرفته تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد
التهاب ناشی از کرون میتواند باعث علائم خفیف تا شدید از جمله استفراغ، اسهال، خستگی، درد شکم، گرفتگی عضلات، کاهش اشتها و مشاهده خون در مدفوع شود
هیچ دلیل شناخته شده ای برای بروز بیماری کرون وجود ندارد اما معمولاً این بیماری تحت تاثیر عواملی مانند رژیم غذایی و ژنتیک قرار دارد
کرون یک بیماری مزمن محسوب میشود بنابراین نیاز به نظارت و مدیریت مداوم دارد و پزشک برای درمان آن ترکیبی از دارو، تغییر رژیم غذایی و جراحی را توصیه میکند.
9- بیماری کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis)
کولیت اولسراتیو که به طور کلی روده بزرگ را تحت تأثیر قرار میدهد، نوع دیگری از بیماریهای التهابی روده میباشد که باعث ایجاد زخم های کوچک در کل کولون یا در ناحیه رکتوم میشود
علائم کولیت معمولا شامل درد شکم یا مقعد، اسهال خونی، خونریزی مقعدی، خستگی مزمن، کاهش وزن و احساس معده درد پس از مصرف غذاهای حاوی قند یا چربی های اشباع شده مانند کیک، کره، روغن نارگیل و بیکن است
علت دقیق کولیت ناشناخته میباشد اما ترکیبی از ژنتیک، استرس، رژیم غذایی و اختلال عملکرد سیستم ایمنی در ایجاد آن موثر هستند
درمان کولیت، مصرف داروهای ضد التهابی و در موارد شدیدتر جراحی میباشد
10- پانکراتیت
پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده باعث درد در قسمت بالای شکم میشود که تا پشت کتف انتشار مییابد
از آنجایی که لوزالمعده آنزیم هایی را تولید میکند که به هضم غذا کمک میکنند، پانکراتیت زمانی رخ می دهد که این آنزیم ها به جای غذای درون معده، بافت پانکراس را مورد حمله قرار دهند
این درد که به طور ناگهانی ظاهر شود میتواند در اثر یک بیماری مزمن، سنگ کیسه صفرا، سنگ پانکراس یا اعتیاد به الکل رخ دهد
پانکراتیت حاد معمولاً ظرف چند روز از بین میرود و با داروهای مسکن و استراحت قابل درمان است اما موارد شدید نیاز به جراحی دارد
بنابراین اگر به صورت مکررمعدهتان بعد از غذا خوردن درد میگیرد، باید به یک متخصص پزشکی مراجعه کنید تا به شما کمک کند علت آن را بفهمید