جایزه نوبل یکی از معتبرترین جوایز در جهان برای قدردانی از افرادی که سهم قابل توجهی در حوزه کاری خود داشته اند اهدا می شود، این جایزه در سال ۱۸۹۵ به وصیت کارخانه دار و شیمی دان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می شناسند پایهگذاری شد
از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۲۳ در مدت ۱۲۲ سال ۹۷۵ برنده جایزه نوبل برای ۲۵ سازمان و ۹۵۰ فرد اهدا شده است که در بین آنها چندین جوان برنده جایزه نوبل وجود داشته اند که در سنین پایین به این موفقیت چشمگیر دست یافته اند بیایید نگاهی بیندازیم که در میان آنها چه کسانی در جوانترین سن برنده جایزه نوبل شدند
توکل کرمان، روزنامهنگار و سیاستمدار یمنی، در سال ۲۰۱۱ موفق به کسب جایزه صلح نوبل شد که در آن زمان ۳۲ سال داشت او این جایزه را «به پاس تلاشهای مسالمتآمیزش برای امنیت زنان و حقوق زنان به مشارکت کامل در فعالیتهای صلحسازی» دریافت کرد
کرمان اولین یمنی و اولین زن عرب است که موفق به کسب جایزه نوبل شده است و حالا رهبر گروه «زنان روزنامهنگار بدون زنجیر» است که در سال ۲۰۰۵ تأسیس کرد
● کرمان در سال ۱۹۷۹ در شهر صنعا، پایتخت یمن، به دنیا آمد
● او در سال ۱۹۹۵ تحصیلات خود را در رشته روزنامهنگاری در دانشگاه صنعا به پایان رساند
● کرمان از سال ۱۹۹۶ به فعالیت روزنامهنگاری مشغول شد و به ویژه به موضوعات حقوق زنان و دموکراسی در یمن پرداخت
● کرمان در سال ۲۰۱۱ نقش مهمی در اعتراضات مردمی یمن علیه دولت علی عبدالله صالح ایفا کرد که این اعتراضات منجر به سرنگونی صالح شد
● او اولین زنی است که به طور مشترک با دو مرد، یعنی لیبراتوس توربا و لیام آهرنی، موفق به کسب جایزه صلح نوبل شده است.
مایرید ماگوایر، فعال صلح اهل ایرلند شمالی، در سال ۱۹۷۶ موفق به کسب جایزه صلح نوبل شد که در آن زمان ۳۲ سال داشت او این جایزه را «به پاس تلاشهای خود برای ایجاد صلح و آشتی در ایرلند شمالی» دریافت کرد
کوریگن در سال ۱۹۴۴ در شهر بلفاست، پایتخت ایرلند شمالی، به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۶ با بیل کوریگن، یک کشیش کاتولیک، ازدواج کرد
در سال ۱۹۷۶، کوریگن و همسرش شاهد یک تصادف رانندگی بودند که در آن یک کودک کاتولیک و یک سرباز ارتش بریتانیا کشته شدند این حادثه باعث شد که کوریگن به فکر ایجاد یک جنبش صلح در ایرلند شمالی بیفتد
کوریگن و همسرش در سال ۱۹۷۶ جنبش «مردم صلح ایرلند شمالی» را تأسیس کردند که این جنبش به سرعت در ایرلند شمالی و سراسر جهان محبوب شد
فعالیتهای کوریگن و جنبش «مردم صلح ایرلند شمالی» نقش مهمی در پایان درگیریهای فرقهای در ایرلند شمالی ایفا کرد، این درگیریها که به جنگ داخلی معروف بود، از سال ۱۹۶۹ آغاز شده بود و منجر به کشته شدن بیش از ۳۵۰۰ نفر شده بود
● او در سال ۱۹۸۴ جایزه صلح مردم نروژ را نیز دریافت کرد.
● کوریگن در سال ۱۹۹۶ جایزه Pacem in Terris را از پاپ ژان پل دوم دریافت کرد
● در سال ۲۰۱۴ جایزه Carl von Ossietzky Medal را از شورای بینالمللی روزنامهنگاران دریافت کرد
سر فردریک گرانت بنتینگ، دانشمند پزشکی، پزشک، و نقاش کانادایی، در سال ۱۹۲۳ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی شد
او این جایزه را «به پاس کشف انسولین» دریافت کرد ودر آن زمان تنها ۳۲ سال داشت همچنین به عنوان اولین فردی شناخته میشود که انسولین را روی انسان استفاده کرد
بانتینگ در سال ۱۸۹۱ در شهر آلیستون، استان انتاریو، کانادا، به دنیا آمد و در سال ۱۹۱۶ از دانشگاه تورنتو در رشته پزشکی فارغالتحصیل شد و به ارتش کانادا پیوست
در طول جنگ جهانی اول، او در نبرد کامبرای فرانسه مجروح شد ت ااینکه پس از جنگ به تحصیل در رشته پزشکی بازگشت و در سال ۱۹۲۲ مدرک دکترای خود را دریافت کرد
او در همان سال، در آزمایشگاهی در دانشگاه تورنتو، به همراه چارلز بست، انسولین را کشف کرد
بانتینگ و بست انسولین را از پانکراس سگهای آزمایشگاهی استخراج کردند، آنها دریافتند که انسولین میتواند سطح قند خون را در بیماران دیابتی کاهش دهد
کشف انسولین یک نقطه عطف بزرگ در تاریخ پزشکی بود این کشف به میلیونها بیمار دیابتی در سراسر جهان کمک کرد تا زندگی طولانیتر و سالمتری داشته باشند
بانتینگ به خاطر کشف انسولین مورد تحسین قرار گرفته است و به عنوان یک قهرمان پزشکی و یک نماد امید برای بیماران دیابتی شناخته میشود
● بانتینگ در سال ۱۹۳۴ به دلیل ابتلا به سرطان معده درگذشت
● او در سال ۱۹۴۱ مدال طلای سلطنتی را از پادشاه جورج ششم دریافت کرد
● در سال ۱۹۴۲، دانشکده پزشکی دانشگاه تورنتو به نام او نامگذاری شد
● در سال ۱۹۴۴، یک مجسمه از بانتینگ در پارک ملی کانادا در نزدیکی آلیستون نصب شد
● کشف انسولین به یکی از مهمترین دستاوردهای پزشکی در قرن بیستم تبدیل شد
رودولف لودویگ موسباور فیزیکدان آلمانی در سال ۱۹۶۱ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس تحقیقاتش در مورد جذب تشدیدی پرتوهای گاما و کشف اثری که به نام او نامگذاری شده است» دریافت کرد که در آن زمان تنها ۳۲ سال داشت
موسباور در سال ۱۹۲۹ در شهر مونیخ، آلمان، به دنیا آمد و در سال ۱۹۵۵ از دانشگاه فنی مونیخ در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
در سال ۱۹۵۷ موسباور در آزمایشگاهی در دانشگاه مونیخ مشغول به کار بود که اثری را کشف کرد که بعداً به نام او نامگذاری شد این اثر که به اثر موسباور معروف است به امکان جذب و انتشار بدون پسزدگی پرتوهای گاما توسط هستههای اتمی اشاره دارد
اثر موسباور کاربردهای گستردهای در زمینههای مختلف علمی، از جمله فیزیک، شیمی، زیستشناسی و پزشکی دارد
این اثر به محققان اجازه میدهد تا با دقت بالایی به ساختار و خواص مواد و عناصر مختلف بپردازند
موسباور به خاطر کشف اثر موسباور مورد تحسین قرار گرفته است و به عنوان یک قهرمان علمی و یک نماد امید برای فیزیکدانان جوان شناخته میشود
● موسباور در سال ۱۹۶۱ جایزه Elliott Cresson Medal را از انجمن مهندسان مکانیک آمریکا دریافت کرد
او در سال ۱۹۶۴ جایزه Lomonosov Gold Medal را از آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی دریافت کرد
● در سال ۱۹۷۲ به عنوان عضو آکادمی علوم آلمان انتخاب شد
● در سال ۱۹۹۱ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انگلستان انتخاب شد
تسونگ-دائو لی، فیزیکدان آمریکایی متولد چین، در سال ۱۹۵۷ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس تحقیقات عمیق خود در مورد قوانین نامیده شده تقارن که منجر به اکتشافات مهمی در مورد ذرات بنیادی شده است» دریافت کرد و در آن زمان ۳۱ سال داشت
لی در سال ۱۹۲۶ در شهر شانگهای چین به دنیا آمد و در سال ۱۹۴۶ از دانشگاه شیکاگو در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
در سال ۱۹۵۶، لی و همکارش، چن نینیانگ، تئوریای را ارائه دادند که در آن ادعا میکردند که قوانین تقارن در فیزیک، که تا آن زمان تصور میشد جهانی هستند، در مورد ذرات زیراتمی شکسته میشوند، این تئوری که به «نقض تقارن» معروف و منجر به اکتشافات مهمی در مورد ماهیت ذرات زیراتمی شد
نقض تقارن منجر به کشف نوترینوهای ذرهای شد، که ذرات بنیادی هستند که بار الکتریکی ندارند همچنین منجر به کشف ذرات زیراتمی جدیدی شد، مانند کامپوزیت، که از دو یا چند ذره بنیادی تشکیل شدهاند
● لی در سال ۱۹۵۷ جایزه آلبرت اینشتین را نیز دریافت کرد
● او عضو آکادمی ملی علوم، آکادمی سینیکای چین، و آکادمی علوم پاپایی است
● در سال ۱۹۹۴ به عنوان یکی از ۱۰۰ دانشمند برتر قرن بیستم توسط مجله تایم انتخاب شد
کارل دی. اندرسون، فیزیکدان آمریکایی، در سال ۱۹۳۶ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس کشف پوزیترون» دریافت کرد و در آن زمان ۳۱ سال داشت
اندرسون در سال ۱۹۰۵ در شهر نیوهیون، ایالت کنتیکت، آمریکا، به دنیا آمد و در سال ۱۹۲۷ از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
در سال ۱۹۳۲، اندرسون در آزمایشگاهی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، مشغول به کار بود که پوزیترون را کشف کرد، پوزیترون که در ابتدا «الکترون مثبت» نامیده میشد، ذرهای مشابه الکترون است، اما بار الکتریکی آن مثبت است
کشف پوزیترون یک کشف مهم در فیزیک بود. این کشف نشان داد که الکترونها تنها ذرات بنیادی دارای بار الکتریکی نیستند
همچنین نشان داد که نظریه نسبیت خاص اینشتین، که پیشبینی میکرد میتوان ذرات با بار الکتریکی مثبت و منفی پیدا کرد، درست است
● اندرسون در سال ۱۹۳۷ جایزه Elliott Cresson Medal را از انجمن مهندسان مکانیک آمریکا دریافت کرد
● او در سال ۱۹۴۶ به عنوان عضو آکادمی ملی علوم انتخاب شد
● در سال ۱۹۵۵ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انگلستان انتخاب شد
پل دیراک فیزیکدان نظری بریتانیایی در سال ۱۹۳۳ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس کشف فرمهای جدید و مولد نظریه اتمی» دریافت کرد و در آن زمان ۳۱ سال داشت
دیراک در سال ۱۹۰۲ در شهر بریستول، انگلستان به دنیا آمد و در سال ۱۹۲۱ از دانشگاه کمبریج در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
دیراک در سال ۱۹۲۸، معادلهای را ارائه داد که به نام او معروف است این معادله که معادله دیراک نام دارد یکی از پایههای مکانیک کوانتومی است
معادله دیراک نشان میدهد که الکترونها میتوانند دارای انرژی منفی باشند این امر منجر به کشف پوزیترون شد که ذرهای مشابه الکترون است اما بار الکتریکی آن مثبت است
دیراک همچنین در زمینه نظریه الکترودینامیک کوانتومی، که نظریهای است که تعامل الکترومغناطیسی بین ذرات بنیادی را توصیف میکند، کار کرد
او معادله دیراک-فرمی را ارائه داد، که معادلهای است که رفتار الکترونها و فوتونها را در میدان الکترومغناطیسی توصیف میکند
● دیراک در سال ۱۹۳۵ جایزه Copley Medal را از انجمن سلطنتی انگلستان دریافت کرد
● او در سال ۱۹۳۷ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انگلستان انتخاب شد
● در سال ۱۹۴۸ به عنوان عضو آکادمی علوم آمریکا انتخاب شد
● دیراک فردی بسیار خجالتی و درونگرا بود او به ندرت در جمعهای اجتماعی شرکت میکرد و حتی در سخنرانیهای خود، از خواندن از روی کاغذ استفاده میکرد
ورنر هایزنبرگ، فیزیکدان نظری آلمانی، در سال ۱۹۳۲ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس ایجاد مکانیک کوانتومی، که کاربرد آن، از جمله، منجر به کشف اشکال آلوتروپی هیدروژن شده است» دریافت کرد و در آن زمان ۳۱ سال داشت
هایزنبرگ در سال ۱۹۰۱ در شهر دانتسیگ، آلمان، به دنیا آمد. و در سال ۱۹۲۴ از دانشگاه گوتینگن در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
هایزنبرگ در سال ۱۹۲۵، اصل عدم قطعیت را ارائه داد، این اصل نشان میدهد که نمیتوان همزمان موقعیت و سرعت یک ذره را با دقت کامل اندازهگیری کرد.
اصل عدم قطعیت یکی از پایههای مکانیک کوانتومی است
● هایزنبرگ در سال ۱۹۳۳ جایزه Copley Medal را از انجمن سلطنتی انگلستان دریافت کرد
● او در سال ۱۹۴۵ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انگلستان انتخاب شد
● در سال ۱۹۴۶ به عنوان عضو آکادمی علوم آمریکا انتخاب شد
ویلیام لورنس براگ فیزیکدان و کریستالوگرافی اشعه ایکس بریتانیایی-استرالیایی، در سال ۱۹۱۵ موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شد او این جایزه را «به پاس خدماتش در تحلیل ساختار کریستال با کمک اشعه ایکس»، که گام مهمی در توسعه کریستالوگرافی اشعه ایکس بود، دریافت کرد و در آن زمان تنها ۲۵ سال داشت
براگ در سال ۱۸۹۰ در شهر آدلاید، استرالیا، به دنیا آمد و در سال ۱۹۱۱ از دانشگاه کمبریج در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد
براگ و پدرش، ویلیام هنری براگ، در سال ۱۹۱۲ قانون پراش براگ را ارائه دادند؛ این قانون نشان میدهد که پراش اشعه ایکس توسط کریستالها میتواند برای تعیین ساختار کریستالها استفاده شود
کشف قانون پراش براگ یک کشف مهم در فیزیک بود، این کشف منجر به توسعه کریستالوگرافی اشعه ایکس شد، که روشی برای مطالعه ساختار مواد است
کریستالوگرافی اشعه ایکس در بسیاری از زمینهها، از جمله شیمی، زیستشناسی، و پزشکی، کاربرد دارد
● براگ در سال ۱۹۴۱ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انگلستان انتخاب شد
● در سال ۱۹۵۴ به عنوان عضو آکادمی ملی علوم آمریکا انتخاب شد
● براگ و پدرش قانون پراش براگ را زمانی ارائه دادند که تنها ۲۲ و ۴۹ سال داشتند
● براگ فردی بسیار باهوش و با استعداد بود. او به عنوان یک کودک نابغه شناخته میشد
ملاله یوسفزی، فعال حقوق زنان و تحصیل کودکان در پاکستان، در سال ۲۰۱۴، در سن ۱۷ سالگی، موفق به کسب جایزه نوبل صلح شد او این جایزه را «به پاس مبارزهاش علیه سرکوب کودکان و جوانان و برای حق تحصیل همه کودکان» دریافت کرد
ملاله در سال ۱۹۹۷ در منطقه سوات پاکستان به دنیا آمد و از همان کودکی به تحصیل علاقه داشت و در مدرسهای که توسط پدرش اداره میشد، به تحصیل میپرداخت.اما در سال ۲۰۱۲، طالبان کنترل منطقه سوات را به دست گرفتند و به مدرسههای دخترانه حمله کردند
ملاله نیز به دلیل فعالیتهایش در زمینه حقوق زنان و تحصیل دختران، هدف حمله طالبان قرار گرفت و به شدت مجروح شد اما از مبارزه خود دست نکشید و پس از بهبودی، به فعالیتهای خود ادامه داد
او در سال ۲۰۱۳، در فهرست ۱۰۰ نفر تأثیرگذارترین فرد جهان قرار گرفت و در سال ۲۰۱۴، موفق به کسب جایزه نوبل صلح شد
● ملاله یوسفزی، دومین پاکستانی است که موفق به کسب جایزه نوبل شده است
● او در سال ۲۰۱۵، کتابی با عنوان «من ملاله هستم» منتشر کرد که در آن خاطرات خود را از دوران کودکی و فعالیتهایش در زمینه حقوق زنان و تحصیل دختران بیان کرده است
● ملاله یوسفزی در سال ۲۰۱۸، به دانشگاه آکسفورد راه یافت و در رشته فلسفه، سیاست و اقتصاد تحصیل کرد
● او به خاطر شجاعت و عزم راسخ خود، مورد تحسین و احترام جهانی قرار گرفته است
● ملاله یوسفزی، الهامبخش میلیونها دختر در سراسر جهان است
● همچنین یک ورزشکار مشتاق است و در رشتههای والیبال، بسکتبال و کریکت مهارت دارد
جوانترین برنده جایزه نوبل، ملاله یوسف زی است که در سال ۲۰۱۴، در سن ۱۷ سالگی، جایزه نوبل صلح را دریافت کرد
مارتین لوترکینگ جونیور جوانترین فردی بود که در سال ۱۹۶۴، در سن ۳۵ سالگی، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد
Nobel laureate به فردی اطلاق میشود که جایزه نوبل را در یکی از شش دسته: فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات، صلح و علوم اقتصادی دریافت کرده است.
فردی که مشارکتهای قابل توجهی در زمینه خود داشته باشد و توسط کمیتههای مربوطه جایزه نوبل نامزد و انتخاب شود، میتواند برنده جایزه نوبل شود
تا سال ۲۰۲۳، ۹۷۵ برنده جایزه نوبل وجود داشته است که ۶۰ نفر از آنها زن هستند.
بسیاری از برندههای مشهور جایزه نوبل وجود داشته است، اما برخی از شناختهشدهترین آنها عبارتند از: آلبرت اینشتین، ماری کوری، مادر ترزا، نلسون ماندلا و مارتین لوتر کینگ جونیور
برنده جایزه نوبل از طریق یک فرایند نامزدی و انتخاب توسط کمیتههای خاص جایزه نوبل انتخاب میشود
این فرایند شامل دریافت نامزدی از افراد واجد شرایط، بررسی و ارزیابی آن نامزدیها و انتخاب یک گیرنده بر اساس معیارهای تعیین شده برای هر دسته جایزه است