۳۳ حقیقت شگفت انگیر درباره مورچه ها این مهندسان کوچک

حقایق شگفت انگیر مورچه ها

مورچه ها موجودات کوچک و در عین حال سخت کوش، بخشی جدایی ناپذیر از اکوسیستم های سراسر جهان هستند

مورچه ها با جوامع پیچیده، مهارت های سازمانی قابل توجه و قدرت چشمگیر نسبت به اندازه خود، کنجکاوی دانشمندان و علاقه مندان به طبیعت را مجذوب خود کرده اند

ویژگی های مورچه ها

۱- تنوع و فراوانی

مورچه ها از خانواده «فورمیسیده» Formicidae هستند و در همه قاره ها به جز قطب جنوب یافت می شوند و بیش از ۱۲۰۰۰ گونه مورچه شناخته شده وجود دارد که آنها را به یکی از متنوع ترین گروه های حشرات روی کره زمین تبدیل می کند

جمعیت آن‌ها می‌تواند به‌طور باورنکردنی فراوان باشد، تخمین‌ها حاکی از آن است ۱۰ کوادریلیون مورچه روی سیاره زمین زندگی می کنند !

۲- سازمان اجتماعی

مورچه ها بسیار اجتماعی هستند که در مستعمرات متشکل از طبقه های مختلف از جمله ملکه ها، نرها و کارگران زن عقیم زندگی می کنند

هر طبقه دارای نقش ها و مسئولیت های خاصی در کلنی است و جامعه ای بسیار سازمان یافته و تعاونی ایجاد می کند

مورچه های ملکه مسئول تولید مثل هستند در حالی که کارگران کارهایی مانند جستجوی غذا، نگهداری از لانه و مراقبت از نوزادان را انجام می دهند

۳- تقسیم کار

مستعمرات مورچه ها تقسیم کار چشمگیری را نشان می دهند، کارگران در کارهای مختلفی مانند جستجوی علوفه، دفاع از لانه، مراقبت از جوانان و حفظ زیرساخت های مستعمره تخصص دارند.

این تقسیم کار کارآمد به جوامع مورچه اجازه می دهد تا به طور مؤثر عمل کنند و با شرایط متغیر سازگار شوند

۴- ارتباط

مورچه ها از طریق ترکیبی از سیگنال های شیمیایی، نشانه های لمسی و شنیداری ارتباط برقرار می کنند آنها از فرومون ها که مواد شیمیایی هستند برای ترک مسیرها، علامت گذاری مناطق و هماهنگ کردن فعالیت های جمعی استفاده می کنند.

از طریق این سیگنال‌های شیمیایی، مورچه‌ها می‌توانند پیام‌هایی در مورد منابع غذایی، خطر و حتی محل ورودی‌های لانه منتقل کنند

۵- ساختارهای پیچیده آشیانه

مورچه ها لانه های پیچیده ای می سازند که از نظر اندازه و پیچیدگی بسیار متفاوت است برخی از گونه‌ها تونل‌های زیرزمینی ساده می‌سازند در حالی که برخی دیگر تپه‌های عظیم و روی زمین یا ساختارهای شبکه‌ای پیچیده در درختان ایجاد می‌کنند این لانه ها به عنوان سرپناه، حفاظت و مهد کودک برای بچه های آنها عمل می کند

۳۰ واقعیت جالب دیگر در مورد مورچه ها

• مورچه ها نسبت به اندازه خود بسیار قوی هستند، برخی از گونه ها می توانند اجسامی را تا ۵۰ برابر وزن بدن خود حمل کنند
• مورچه ها تقریبا در همه قاره ها به جز قطب جنوب یافت می شوند آنها در طیف وسیعی از اکوسیستم ها از جنگل ها و بیابان ها گرفته تا محیط های شهری زندگی می کنند
• مورچه ها دو دسته آرواره دارند: یکی برای گاز گرفتن و جویدن غذا و دیگری برای حمل و دستکاری اشیا
• مورچه ها حس بویایی بسیار توسعه یافته ای دارند آن‌ها از آنتن‌های خود برای تشخیص فرمون‌های آزاد شده توسط مورچه‌های دیگر استفاده می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا ارتباط برقرار کنند و حرکت کنند
• برخی از کلنی های مورچه ها می توانند از میلیون ها نفر تشکیل شده و مناطق وسیعی را پوشش دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تنها چند ده عضو داشته باشند
• مورچه ها شته ها و سایر حشرات را برای ترشحات شیرین خود پرورش می دهند که به عسلک معروف هستند آنها از این حشرات با نوازش آنتن هایشان محافظت می کنند و “دوشش” می کنند
• مورچه ها رفتاری به نام تروفالاکسیس دارند که در آن غذا و مایعات را با سایر اعضای کلنی مبادله می کنند این به توزیع مواد مغذی و برقراری ارتباط در کلنی کمک می کند
• گونه های خاصی از مورچه ها به عنوان معماران متخصص شناخته شده اند آنها لانه های پیچیده ای با اتاقک ها، تونل ها و سیستم های تهویه می سازند که همگی برای عملکردهای خاص طراحی شده اند
• مورچه ها نوعی از بهداشت را با آراستن خود و سایر اعضای کلنی انجام می دهند آنها از برس های تخصصی روی پاهای خود برای تمیز کردن بدن و حذف انگل ها استفاده می کنند
• برخی از گونه های مورچه به بردگی می پردازند، مورچه ها را از مستعمرات دیگر می گیرند و به بردگی می گیرند این مورچه های برده شده وظایف مختلفی را در کلنی اسیر انجام می دهند
• مورچه ها توانایی قابل توجهی در جهت یابی و یافتن راه بازگشت به لانه خود دارند آنها از نشانه های آسمانی و حتی میدان مغناطیسی زمین برای جهت گیری استفاده می کنند
• مورچه ها درگیر «جنگ مورچه ها» با مستعمرات رقیب می شوند آنها بر سر قلمرو و منابع رقابت می کنند و اغلب درگیر نبردهای شدیدی می شوند که شامل هزاران نفر می شود
• طول عمر مورچه بسته به گونه متفاوت است مورچه های کارگر معمولاً چند ماه تا چند سال عمر می کنند در حالی که مورچه های ملکه می توانند چندین دهه زندگی کنند
• برخی از گونه های مورچه به دلیل تقلید استثنایی خود شناخته شده اند آنها برای به دست آوردن حفاظت یا دسترسی به منابع، ظاهر، رفتار یا سیگنال های شیمیایی سایر حشرات را تقلید می کنند
• مورچه ها در اکوسیستم ها به عنوان تجزیه کننده، پخش کننده دانه و شکارچی حشرات دیگر نقش حیاتی دارند آنها به سلامت خاک و چرخه مواد مغذی کمک می کنند
• مورچه ها برخی از قدیمی ترین حشرات روی زمین هستند که شواهد فسیلی آن به بیش از ۱۳۰ میلیون سال پیش می رسد
• تخمین زده می شود که کل زیست توده همه مورچه های روی زمین با انسان یا حتی بیشتر از آن قابل مقایسه باشد
• برخی از مورچه ها عشایری هستند، یعنی لانه دائمی ندارند آنها از مکانی به مکان دیگر نقل مکان می کنند و به طور مداوم به دنبال غذا و منابع هستند
• گونه های خاصی از مورچه ها به دلیل توانایی های چشمگیر پرش خود شناخته شده اند آن‌ها می‌توانند از پاهای عقب خود برای حرکت چند برابر طول بدن خود استفاده کنند
• مورچه ها راه منحصر به فردی برای حل مشکلات پیچیده به طور جمعی دارند آنها از پدیده ای به نام «هوش ازدحام» برای تصمیم گیری گروهی و یافتن بهترین راه حل ها استفاده می کنند
• مورچه های ارتشی، نوعی مورچه گرمسیری، حملات گسترده ای را انجام می دهند آنها به تعداد زیادی سفر می کنند و هر چیزی را که در مسیرشان است از جمله حشرات، عنکبوت ها و مهره داران کوچک می بلعند
• برخی از مورچه ها ساختارهای ویژه ای برای دفاع ایجاد کرده اند به عنوان مثال، مورچه نقره‌ای صحرا، پاهای بلندی دارد که بدنش را بالاتر از شن‌های داغ صحرا نگه می‌دارد
• گونه های خاصی از مورچه ها یک رابطه متقابل با گیاهان ایجاد کرده اند آنها دانه ها را پراکنده می کنند و به گرده افشانی کمک می کنند در حالی که گیاهان در ازای آن غذا و سرپناه می دهند
• مورچه های برگ شکن به دلیل توانایی چشمگیرشان در کندن کل درختان از برگ هایشان شناخته شده اند آنها از برگ ها برای پرورش قارچ، منبع غذایی اصلی خود استفاده می کنند
• برخی از گونه های مورچه رفتارهای منحصر به فردی برای تهویه از خود نشان می دهند آنها با ساختن ساختارهای بلند از ذرات خاک (مانند دودکش) به هوای تازه اجازه می دهد تا در لانه آنها گردش کند
• مورچه ها با استفاده از طیف وسیعی از سیگنال ها از جمله مواد شیمیایی، صداها و حرکات فیزیکی ارتباط برقرار می کنند آنها حتی می توانند ارتعاشاتی ایجاد کنند که توسط مورچه های دیگر گرفته می شود
• در برخی فرهنگ ها از مورچه ها به عنوان منبع غذا استفاده شده است مورچه های برشته شده در مناطق خاصی یک غذای لذیذ محسوب می شوند و سرشار از پروتئین هستند
• بزرگترین کلونی مورچه های جهان در آرژانتین کشف شد و منطقه ای به وسعت ۶۰۰۰ کیلومتر با میلیاردها نفر پوشانده بودند
• برخی از مورچه ها رفتاری به نام «دویدن پشت سر هم» دارند آنها از این روش برای هدایت هم لانه ها به سمت منابع غذایی استفاده می کنند و با تماس فیزیکی راه را به آنها نشان می دهند
• مورچه ها فوق العاده انعطاف پذیر هستند و می توانند در شرایط سخت زنده بمانند برخی از گونه ها می توانند دمای ۴۰- تا ۵۰ درجه سانتیگراد را تحمل کنند
• بزرگترین مورچه ای که تاکنون کشف شده است ۲.۴ اینچ (۶ سانتی متر) طول دارد که خوشبختانه امروزه زنده نیست بلکه یک نمونه فسیل شده مربوط به ۱۴۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش است
• ۷ میلیارد انسان روی زمین وجود دارد که رقم بسیار زیادی هستند اما در مقایسه با مورچه ها چیزی نیست برآوردهای کنونی حاکی از آن است که حدود ۱۰ کوادریلیون مورچه در این سیاره وجود دارد یعنی ۱۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
• مورچه ها طیف متنوعی از عادات غذایی را نشان می دهند در حالی که برخی از گونه‌ها عمومی هستند و منابع غذایی متنوعی مانند حشرات، شهد و دانه‌ها مصرف می‌کنند برخی دیگر رژیم‌های غذایی ویژه‌ای دارند، مانند مورچه‌های برگ‌بر که عمدتاً از قارچ‌های کشت شده از تکه‌های برگ تغذیه می‌کنند