بیماری‌های مقاربتی (STD) عفونت‌هایی هستند که از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. عوامل عفونی مقاربتی معمولاً در حین رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی سرایت می‌کنند.
بعضی از انواع بیماری‌های منتقله از راه جنسی مانند تبخال و HPV از طریق تماس پوست به پوست منتقل می‌شوند و از این‌رو حتی استفاده از روش‌های پیشگیرانه مثل کاندوم هم در پیشگیری از انتقال آنها خیلی قابل اطمینان نیست.
برای جواب به این سوال که از کجا بفهمم بیماری مقاربتی دارم نیاز است در ابتدا با انواع بیمار آشنا شویم. در ادامه انواع بیماری‌های مقاربتی آمده است.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس عفونی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند انواع مختلفی از عفونت‌ها را در سطح پوست و اندام‌های تناسلی ایجاد کند. بیشتر انواع عفونت‌های HPV بی‌خطر هستند به طوری‌که در حدود ۹۰ درصد موارد ویروس خودبه‌خود از بدن پاک می‌شود. با این حال، ویروس ممکن است در برخی موارد در بدن باقی مانده و به‌تدریج باعث ایجاد تغییرات سلولی در اندام تناسلی شود.
این تغییرات می‌تواند سبب ایجاد بیماری‌هایی مانند زگیل تناسلی و بروز علائمی مانند سوزش و خارش در ناحیه زگیل شود. بعضی از سویه‌های HPV نیز می‌توانند به سرطان دهانه رحم و انواع دیگر سرطان‌ها منجر شوند. در برخی موارد درمان علائم عفونت HPV با استفاده از داروها امکان‌پذیر است، اما به دلیل ویروسی بودن عفونت، ممکن است ویروس همچنان در بدن باقی بماند.
آزمایش‌های تشخیصی: پزشک با استفاده از سواب یک نمونه مخاطی از واژن و دهانه رحم استخراج می‌کند. این نمونه برای شناسایی ماده ژنتیکی ویروس به آزمایشگاه منتقل می‌شود. اگر جواب آزمایش مثبت شود بر روی همان نمونه تست پاپ اسمیر نیز به منظور بررسی تغییرات سلولی و سرطانی انجام خواهد شد.
پیشگیری: بهترین راه برای پیشگیری از عفونت HPV، استفاده از واکسیناسیون در برابر این ویروس است. بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، دختران ۱۱ تا ۱۲ ساله باید دو دوز واکسن HPV را با فاصله ۶ ماه دریافت کنند و همه زنان تا سن ۲۶ سالگی بهتر است واکسن HPV را دریافت کنند.
تبخال یکی از مسری‌ترین و پرهزینه‌ترین بیماری‌های مقاربتی است. دو گونه ویروس هرپس تناسلی وجود دارد که شامل هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) و هرپس سیمپلکس نوع ۲ (HSV-2) است که هر دو از راه جنسی منتقل شده و باعث تبخال تناسلی می‌شوند. ویروس تبخال می‌تواند از جفت عبور کرده و جنین را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
تبخال تناسلی می‌تواند باعث ایجاد زخم در ناحیه تناسلی، مقعدی، باسن و ران شود. این ویروس از راه رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد آلوده قابل انتقال است. زخم‌های هرپس به صورت تاول‌های دردناک با خارش و درد همراه هستند. در برخی افراد ممکن است علائمی بروز نکند، بنابراین به صورت ناقل بدون علامت ویروس را به سایرین منتقل می‌کنند. عامل این بیماری در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند عفونت‌های شدید ایجاد می‌کند.
درمان هرپس تناسلی شامل داروهای ضد ویروسی برای کاهش شدت علائم و افزایش سرعت بهبودی است. با این حال، هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان فقط به کنترل علائم و کاهش شدت آنها محدود می‌شود.
آزمایش‌های تشخیصی: آزمایش HSV معمولاً به صورت آزمایش سواب و آزمایش خون است. نوع آزمایشی که تجویز می‌شود به علائم فرد بستگی دارد.
آزمایش سواب
برای انجام این آزمایش، پرستار از یک سواب برای جمع آوری ترشحات و سلول‌های زخم ناحیه تبخال استفاده می‌کند.
آزمایش خون
برای انجام آزمایش خون، یک نمونه خون وریدی از ساعد دریافت می‌شود تا در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار بگیرد.
پیشگیری: برای پیشگیری از ابتلا به هرپس تناسلی، استفاده از کاندوم و خودداری از برقراری روابط پرخطر جنسی مهم است.
کلامیدیا یک بیماری شایع مقاربتی (STD) است که توسط باکتری کلامیدیا ایجاد می‌شود. این باکتری اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند، بنابراین افراد آلوده ممکن است از مشکل خود بی‌خبر باشند. اگر عفونت ناشی از کلامیدیا به موقع درمان نشود، مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند. این باکتری از راه رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی با فرد آلوده به کلامیدیا منتقل می‌شود. همچنین احتمال انتقال باکتری در حین زایمان از مادر به نوزاد وجود دارد.
کلامیدیا در جوانان به‌ویژه زنان شایع‌تر است و معمولا در افرادی که روابط جنسی پرخطر دارند بیشتر دیده می‌شود. کلامیدیا معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و اگر علائمی هم بروز کند، ممکن است تا چند هفته پس از رابطه جنسی ظاهر نشود. علائم کلامیدیا در زنان عبارتند از:
● ترشحات غیرطبیعی واژن با بوی تند
● احساس سوزش هنگام تخلیه ادرار
در صورت گسترش عفونت، ممکن است درد زیر شکم، درد هنگام رابطه جنسی، حالت تهوع و تب نیز بروز کند.
علائم کلامیدیا در مردان عبارتند از:
● ترشحات آلت تناسلی
● احساس سوزش هنگام تخلیه ادرار
● درد و تورم در یک یا هر دو بیضه
در صورت درگیر شدن رکتوم هم در مردان و هم زنان احتمال بروز التهاب رکتوم، ترشح و خونریزی وجود دارد.
آزمایش‌های تشخیصی: برای انجام آزمایش کلامیدیا یک نمونه ادرار و گاهی ممکن است یک نمونه مخاطی از واژن دریافت شود.
پیشگیری: تنها راه مطمئن برای پیشگیری از کلامیدیا اجتناب از رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی پرخطر است. استفاده صحیح از کاندوم‌های لاتکس، خطر انتشار و ابتلا به کلامیدیا را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد.
سوزاک یک بیماری مقاربتی است که در جوانان شیوع بیشتری دارد. باکتری‌های عامل سوزاک توانایی آلوده کردن دستگاه تناسلی، دهان و مقعد را دارند. این باکتری‌ها ممکن است در حین رابطه جنسی واژینال، دهانی و مقعدی منتقل شوند. همچنین زنان باردار آلوده به سوزاک در هنگام زایمان عفونت را به نوزاد خود منتقل می‌کنند. سوزاک همیشه با علائم همراه نیست اما اگر علائم بروز کند در مردان به صورت درد در زمان ادرار و ترشح از آلت تناسلی دیده می‌شود.
اگر سوزاک در مردان درمان نشود مشکلات جدی در پروستات و بیضه‌ها ایجاد خواهد کرد. در زنان علائم اولیه سوزاک اغلب خفیف است اما در صورت عدم درمان می‌تواند باعث خونریزی واژن، درد هنگام تخلیه ادرار و افزایش ترشحات واژن شود. در بعضی موارد سوزاک منجر به بیماری التهابی لگن می‌شود که مشکلاتی همچون ناباروری را به دنبال دارد.
آزمایش‌های تشخیصی: برای زنان ممکن است یک نمونه مخاطی از دهانه رحم با استفاده از سواب دریافت شود. در مردان نیز یک نمونه بافتی از دهانه مجرای ادراری گرفته می‌شود. هم در مردان و هم زنان در صورت لزوم، از ناحیه مشکوک به عفونت سوزاک مانند واژن یا رکتوم نمونه‌برداری می‌شود. گاهی ممکن است از آزمایش ادرار نیز برای تشخیص سوزاک استفاده گردد.
پیشگیری: استفاده از کاندوم خطر ابتلا یا گسترش سوزاک را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد، اما حتی کاندوم هم نمی‌تواند به طور کامل از انتقال این بیماری جلوگیری کند. مطمئن‌ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به عفونت، خودداری از روابطه جنسی پرخطر است.
بیماری سیفلیس یک عفونت باکتریایی است و منجر به پدیدار شدن علائم مختلف در ناحیه تناسلی و مقعد افراد آلوده می‌شود. این بیماری معمولاً بر اثر تماس جنسی با فرد مبتلا به سیفلیس به وجود می‌آید. باکتری عفونی می‌تواند از زن باردار در حین زایمان به نوزاد نیز سرایت کند. در صورت عدم درمان عفونت در زنان باردار، احتمال بروز مشکلات جدی و حتی مرگ جنین وجود دارد. مرحله اولیه سیفلیس باعث ایجاد یک زخم منفرد، کوچک و بدون درد می‌شود اما با پیشروی بیماری، عفونت به غدد لنفاوی مجاور سرایت کرده و باعث تورم می‌شود. درمان سیفلیس با آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود و در صورت تشخیص زودهنگام، بیماری به آسانی قابل درمان است. استفاده از کاندوم، خطر ابتلا یا انتشار سیفلیس را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد، اما به طور کامل نمی‌تواند ابتلا به عفونت را مهار کند.
آزمایش‌های تشخیصی: تست تشخیصی سیفلیس معمولاً از طریق آزمایش خون صورت می‌گیرد. برای این کار یک نمونه خون از ورید ساعد گرفته می‌شود. در مراحل پیشرفته، سیفلیس می‌تواند بر مغز، نخاع و اعصاب تأثیر بگذارد. اگر چنین علائمی بروز کند پزشک ممکن است آزمایش سیفلیس مایع مغزی نخاعی (CSF) را نیز تجویز نماید.
پیشگیری: استفاده از کاندوم در روابط جنسی خطر ابتلا یا انتقال سیفلیس را کاهش می‌دهد. البته لازم به ذکر است که انتقال این بیماری به دلیل تماس پوستی رخ می‌دهد از این‌رو، زخم‌هایی که با کاندوم پوشانده نشده باشند پتانسیل انتقال میکروب‌های سیفلیس به طرف مقابل را دارند.
عامل بیماری تریکومونیازیس یک انگل است که در طول رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. بسیاری از کسانی که به تریکومونیازیس مبتلا می‌شوند هیچ علامتی ندارند و اگر علائمی بروز کند، معمولاً در عرض ۵ تا ۲۸ روز پس از ابتلا رخ می‌دهد. این عامل عفونی باعث واژینیت (التهاب واژن) در زنان می‌شود. علائم واژینیت شامل موارد زیر است:
● ترشحات زرد مایل به سبز از واژن
● درد در حین رابطه جنسی
● بوی تند واژن
● ادرار دردناک
● خارش و سوزش واژن و مقعد
اکثر مردان علائمی ندارند اما اگر علائمی بروز کند به صورت زیر است:
● خارش و حساسیت آلت تناسلی
● سوزش مجرای ادرار
● ترشح از آلت تناسلی
زنان باردار مبتلا به تریکومونیازیس بیشتر در معرض زایمان زودرس و به دنیا آوردن نوزادان کم وزن هستند.
آزمایش‌های تشخیصی: قبل از آزمایش تریکومونیازیس، پزشک اندام تناسلی را برای علائم عفونت معاینه می‌کند. در مرحله بعد، پزشک با سواب کوچک یک نمونه از مایعات و ترشحات ناحیه تناسلی جمع‌آوری می‌کند.
پیشگیری: اجتناب از برقراری روابط جنسی پرخطر بهترین راه به منظور پیشگیری از ابتلا به این نوع عفونت است. در صورت داشتن روابط جنسی، استفاده از کاندوم تا حدود زیادی از ابتلا به تریکومونیازیس پیشگیری می‌کند.
HIV مخفف ویروس نقص ایمنی انسانی است. HIV با از بین بردن گلبول‌های سفید، سیستم ایمنی را به تدریج تضعیف می‌کند. این روند مخرب فرد آلوده را در معرض انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها قرار می‌دهد. در صورتی‌که ویروس HIV تشخیص داده نشود در طی سالیان به مرحله ایدز یعنی مرحله نهایی و وخیم عفونت HIV می‌رسد. در مرحله ایدز سیستم ایمنی به دلیل گسترش ویروس به شدت آسیب می‌بیند. اچ‌آی‌وی از طریق مایعات بدن فرد آلوده در حین رابطه جنسی واژینال یا مقعدی منتقل می‌شود.
آزمایش‌های تشخیصی: تشخیص زودهنگام HIV با آزمایش خون امکان‌پذیر است. پس از سپری شدن دوره پنجره، با انواع آزمایشات خونی از جمله آزمایش آنتی‌بادی، آزمایش آنتی‌بادی/آنتی‌ژن و آزمایش NAT می‌توان ویروس را در خون شناسایی کرد.
پیشگیری: بهترین راه برای محفوظ ماندن از HIV و عوارض جدی آن، خودداری از روابط جنسی پرخطر است. در صورت داشتن روابط جنسی، استفاده از کاندوم تا حدود زیادی از ابتلا به HIV پیشگیری می‌کند.
در صورتی که نیاز به تشخیص بیماری و انجام آزمایش std دارید می‌توانید از خدمت آزمایش بیماری های مقاربتی در منزل هومکا استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت درخواست می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمایید.
