دانستنی های عجیب از عجایب کره ماه آیا می دانید در کره ماه چه میگذرد آشنایی با حقایقی باورنکردی ماه را در سایت فتوکده می خوانید
در فاصله ۳۸۴ کیلومتری از زمین، ماه تنها ماهواره طبیعی و نزدیک ترین همنشین آسمانی زمین جای گرفته است. این بهترین دلیل برای ان بود که ما بیش از هر جرم آسمانی به ماه توجه کنیم و درباره آن تحقیق کنیم
همین تحقیقات باعث که حقایق شگفت آوری از ماه کشف شود و بشر به اسرار بیشتر از فضا و همچنین زمین پی ببرد.
ماه به عنوان یک سیاره زمین سان شناخته می شود و از این رو همانند مریخ، ونوس، عطارد و البته زمین است.
با تکنولوژی بشر سه روز طول می کشد تا فضانوردان به ماه برسند. البته این زمان وابسته با این نکته نیز است که در کجای ماه میخواهید فرود بیایید. نوسانات دما و نبود آب دو مشکل بزرگ برای سکونت انسان در ماه است.
ماه همیشه مورد توجه ابر قدرتها و محیطی مناسب برا کاوش فضایی بود ها است، اخیراً ماهواره های چینی ها نیز برای اولین بار توانستند به لبه ماه فرود بیایند.
به همین دلیل ما نیز نگاهی به حقایق شگفت انگیز درباره ماه می اندازیم، قمری که یک روز آن حدود ۱۳/۵ روز زمین طول می کشد
دانشمندان برای کشف منشا ماه تلاش بسیاری کردند و نظریه های گوناگونی مطرح کردند.
معروفترین نظریه، ماه را نتیجه برخورد بین زمین اولیه (گیا) و یک جرم فضایی که از آن بعنوان سیاره (تیا) نام برده می شود می داند. این نظریه به نظریه برخورد بزرگ معروف است
چند میلیارد سال قبل، در نتیجه برخورد سهمگین زمین اولیه با یک سیاره در ابعاد مریخ به نام تیا، فرصت ایجاد ماه فراهم می شود.
در همین حال مجموعه ای از توده های شکسته شده زمین و اجزای عامل تصادم در فضای اطراف زمین شناور می‌شوند که این ابر سنگی به مرور زمان خنک و متراکم شده و حلقه هایی از اجسام کوچک و جامد را در مدار اطراف زمین شکل دادند.
سرانجام نیز این مواد جمع و متراکم تر شده و ماه زمین متولد شده است. البته حتی این نظریه نیز بعضی از سوالا‌ت در باره رفتار عجیب ماه را بی پاسخ گذاشته بود.
یک تحقیق جدید نیز ادعا می کند که ماه می تواند از باقی مانده یک سیاره تبخیر شده بوجود آمده باشد. در حقیقت این حالت همچون یک دونات بزرگ مملو از سنگ و گرد و غبار است که بخشی از فرایند تشکیل سیارات سنگی همچون زمین به شمار می رود.
این نظریه توضیح مناسب تری برای ترکیبات مواد معدنی در ماه به نظر می رسد.
با اینکه شرایط تولد قمری همانند ماه که نتیجه یک برخورد باشد تقریبا در هر ۲۰ سیستم سیاره ای رخ می دهد لیکن ماه مرموز زمین هنوز اسرار زیادی در چنته برای دانشمندان دارد.
هر روز، اگرچه نه در همان زمان، ماه از شرق زمین طلوع می کند و سرانجام در غرب آن از نظر پنهان می شود. کاری که هر روز خورشید و دیگر ستاره ها انجام می دهند.
البته امروز خوب می دانیم که این حرکت ظاهری اجرام آسمانی در آسمان نتیجه گردش زمین بر محور خود به سمت شرق است. در واقع ما به روی یک چرخ فلک فضایی نشسته ایم که سرعت آن از جاذبه ماه بی تاثیر نیست.
سفر مداری ماه ۲۷/۸ روز طول می کشد و همراه با یک حرکت تدریجی به سمت شرق است. البته تشخیص این حرکت تدریجی به راحتی ممکن نیست ولی همین عاملی است که باعث می‌شود ماه هر روز به طور متوسط حدود ۵۰ دقیقه دیرتر طلوع کند.
این همان عاملی است که باعث می شود که گاهی ماه در شب طلوع کند در حالی که این اتفاق در زمان های دیگر فقط یا اغلب اوقات در طول طلوع روز رخ می دهد.
مدار ماه در اطراف زمین به صورت بیضی است به همین جهت فاصله بین مرکز زمین تا مرکز ماه در هر مدار متغییر است.
نزدیک ترین فاصله که اصطلاحا حضیض نیز گفته می شود در حدود ۳۶۳ هزار کیلومتری زمین است در حالی که در نقطه اوج این فاصله کمی بیشتر از ۴۰۰ هزار کیلومتر می شود.
وقتی ماه در نقطه اوج خود طلوع می کند ۱۴ درصد بزرگتر و ۳۰ درصد روشن تر از دیگر زمان ها دیده می شود برای سنجش اندازه ماه می تواند از یک شاخص در اندازه یک مداد پاکن استفاده کنید.
کافی است انتهای مداد پاکن را در طول بازوی حود به سمت ماه بگیرد و اندازه ماه را با آن بسنجید. این کار در چند شب انجام دهید تا بدون خطای دید و توهم نوری متوجه تغییرات ماه شوید.
از آنجایی که جو ماه در مقایسه با جو زمین بسیار رقیق تر است تغییرات دما در آن بسیار شدید است. دمای روز ماه بیش از صد درجه سانتیگراد و دمای شب آن پایین تر از صد و هفتاد درجه سانتی گراد در استوای ماه است.
البته دهانه های عمیقی در نزدیک قطب ماه وجود دارند که دمای آنها همیشه کمتر از ۲۴۰- درجه سانتیگراد است.
با این وجود تحقیقات اخیر نشان دادند که یخ آب روی سطح کره ماه وجود دارد این یخ که در قطبین ماه قرار دارد و می تواند کلید اصلی موفقیت برای ساخت پایگاه قمری در آینده باشد.
هیچ سمت تاریکی در روی ماه نیست، اما شرایطی وجود دارد که ما نمی توانیم از روی زمین سمت دیگر ماه را ببینیم.
در زمان های گذشته، نیروهای گرانشی زمین باعث کند شدن چرخش ماه به دور خود شدند. زمانی که سرعت گردش ماه به حدی رسید که بتواند دور خود در اطراف زمین را کامل کند، این اثر نیز تثبیت شد.
به همین دلیل ماه در همان حین که به دور زمین می چرخد به دور محور خود نیز می چرخد و در نتیجه ماه تنها یک سمت آن را می بینیم.
البته از آنجا که میزان انقلاب ماه با زمین متفاوت است ما می توانیم گاهی لبه ای سمت دیگر ماه را نیز ببینم.
در واقع ما می توانیم حدود ۵۹ درصد سطح ماه را ببینم، نکته جالب اینجاست که اگر کسی در سمت دیگر ماه یعنی ۴۱ درصد باقی مانده بود نمی تواند کره زمین را ببیند
در منظومه شمسی بیش از ۱۵۰ قمر وجود دارد که بزرگ ترین آنها گانیمد یکی از ۷۹ قمر مشتری است. با این وجود ماه پنجمین قمر بزرگ منظومه شمسی است.
ماه در ابعادی حدود ۲۷ درصد از اندازه زمین است ولی جاذبه آن در حدود ۱/۶ سیاره زمین تخمین زده می شود به همین دلیل سرعت سقوط اجسام در ماه بسیار کمتر از آن چیزی است که ما در زمین می بینیم.
مونز هویگن بلندترین کوه ماه است. این کوه ۴۷۰۰ کیلومتر یا به عبارتی ارتفاعی در حدود نصف قله اورست دارد. قطر ماه نیز در حدود ۳۴۷۶ کیلومتر است جالب است بدانید که طول کشور چین ۳۵۳۰ کیلومتر است.
جغرافیایی ماه بسیار خشن است از این سو تشبیه چهره کسی به ما تنها از راه دور مصداق تعریف و تمجید به شمار می رود.
کوه ها، تخته سنگ ها و حتی دشت ها چهره ماه را پر از پستی و بلندی کرده اند. شما می توانید کوه ها را در مناطق روشن ماه ببنید و آنچه که بصورت تیرگی به روی ماه دیده می شوند و معروف به دریاهای ماه هستند در حقیقت همان نقاط پست ماه هستند.
دهانه های روی ماه از زندگی خشونت آمیزی که ماه تجربه کرده است صبحت می کنند.
جو رقیق و فعالیت های کم درون پوسته ماه که یادگار برخورد شهاب سنگ ها با ماه است پس از میلیاردها سال همچنان باقی مانده است.
برخلاف زمین که در همان دوران اسیر این خشونت فضایی بود ولی با فعالیت های درونی زمین و حرکات صفحه ای و البته عوامل فرسایشی همچون هوا و آب آثار این برخورد ها دگرگون شده اند.
هیمن قدمت دهانه های ماه باعث شده که دانشمندان بهتر به وضعیت زمین در حدود ۴ میلیارد سال پیش آشنا شوند.
در نتیجه آگاهی سؤالی نو مطرح شد که آیا زندگی زیر این ضربات کوبنده آسمانی می توانست شکل بگیرد و اگر می گرفت آیا دوام می آورد.
ماه گرد یا بهتر بگوییم کروی نیست. ماه همانند یک تخم مرغ است اگر این بار یک نگاه دقیق تر به ماه بیندازید متوجه خواهید شد که سمت کوچک تر ماه به سمت شما اشاره می کند.
پس دیگر نباید تعجب کنید که جرم مرکزی ماه به جای اینکه در مرکز آن باشد در حدود ۲ کیلومتر دورتر از مرکز آن است.
هنگامی که فضانوردان آپولو پا به روی ماه گذاشتند شروع به نصب تجهیزات زلزله سنج به روی ماه کردند. حالا ما می دانیم که این گوی خاکستری از نظر زمین شناسی کاملا مرده نیست.
زلزله های کوچکی که از عمق چند کیلومتری ماه بیرون می آیند در نتیجه کشش گرانشی زمین است. گاهی اوقات نیز سطح ماه شکافی بر می دارد و گازهای را به فضا متصاعد می کند.
در حقیقت هسته ماه حدود ۲ تا ۴ درصد از جرم آن را تشکیل داده است و در مقایسه با هسته زمین که حدود ۳۰ درصد جرم این سیاره را تشکیل می دهد بسیار کوچک است.
گرانش ماه نیز به روی زمین موثر است. ماه آب های سیاره زمین را به سمت خود می کشد که به آن مد می گوییم اما مهم تر از همه، این حقیقت است که ماه کره زمین را به سمت خود می کشد.
ماه کامل و ماه جدید جذر و مدها بالاتری از جزر و مدهای معمولی ایجاد می کنند که به جزر و مد بهاری معروف هستند.
هنگامی که ماه در یک چهارم ابتدای یا انتهایی است، جزر و مدهای کوچکتری شکل می گیرند. همانطور که گفتیم مدار ماه دایره ای نیست و هنگامی که ماه در حضیض خود قرار می گیرد باز هم جزر و مدها با شدت بیشتری ایجاد می شود که به جزر و مدهای حضیض بهاری معروف هستند.
در عین حال مقداری از انرژی جنبشی سیاره زمین توسط ماه کاهش پیدا می کند که باعث می شود سیاره ما در هر قرن در حدود ۱/۵ میلی ثانیه کند تر شود.
محققان با بررسی علایم که گذشتگان ما در دوره پارینه سنگی به روی چوب کاج به جا گذاشتند متوجه شدند تقوم قمری از دیر باز مورد توجه بشر بوده است.
در حقیقت ادیان اولیه ماه را در مناسک و آیینها گنجانده بودند و هم اکنون نیز ما از تقویم به وفور استفاده می کنیم.
رومیان ماه را لونا می نامیدند و یوناییان آن را سلن (الهه ماه یا تیتان) یا اترمیس (الهه شکار) می نامیدند. اما بررسی دانشمندان از کشف جالبی خبر داده است.
آنها به این نکته عجیب نیز پی بردند که در واقع چهار نوع ماه مختلف قمری وجود دارد.
در سنجش ماه قمری انتخاب پایه باعث می شود که یک اختلاف چند ساعته در طول زمان کلی ماه ایجاد شود مثلاً اگر معیار مدت زمان که ماه طول می کشد به دور زمین بچرخد را با معیار عبور از گرهی که در صفحه مداری زمین است مقایسه کنیم، متوجه تفاوت در حدود ۷ ساعت می شویم. در عین حال تقویم قمری رایج با معیار گرفتن ستاره ها به عنوان مرجع در نزد عامه مردم معروف است.
نمودهای ماه ۸ مرحله یا گام دارد که به طور خلاصه از ماه نو شروع شده بعد از گذر از یک چهارم نخست به بدر کامل می رسد و در ادامه با گذشت از یک چهارم دوم خود به ماه تاریک تبدیل می شود
جالب است بدانید که مراحل دیدن زمین به روی ماه برخلاف تقویم قمری است. یعنی ما زمین را زمانی کامل خواهیم دید که ناظری در زمین، ماه را در حالت ماه جدید ببیند.
همچنین هنگامی که زمین در مرحله جدیدی است ناظر زمینی، ماه را به صورت کامل خواهد دید.
اندازه زمین از ماه تقریباً چهار برابر بزرگ تر از یک ماه کامل برای ناظر زمینی است اگر شرایط جوی را در نظر بگیریم زمین ما از ۴۵ تا ۱۰۰ برابر درخشان تر از ماه کامل دیده خواهد شد.
وقایع نجومی ماه هنوز هم بسیار مهم است و همه ماه گرفتگی تا سال ۲۱۰۰ توسط ناسا محاسبه شده است و ما شاهد ۴ ماه گرفتگی در سال ۲۰۲۰ خواهیم بود.
ساکنین ماه نیز به نوعی می توانند تجربه خورشید گرفتگی را داشته باشد البته در آنجا این زمین است که مانع رسیدن نور خورشید به زمین می شود.
هنگامی که زمین کاملا در مقابل خورشید قرار یگیرد هنوز نور خورشید همچون یک دیسک نورانی به سمت ماه می رود این نور که از میان جو زمین می گذرد مشابه یک حلقه چند رنگ به چشم می آید
در حقیقت این نور ترکیبی از تمام نور های طلوع و غروب خورشید در آن لحظه خاص است
به همین دلیل است که در طی یک ماه گرفتگی ماه مسی رنگ ظاهر می شود، جالب است بدانید که در طی گرفتگی ماه دمای سطح این قمر در کمتر از ۹۰ دقیقه ۳۰۰ درجه سانتی گراد کاهش پیدا می کند.
دهانه های ماه که خاطره برخورد سیارک ها و ستاره های دنباله دار هستند بسیار فراوان هستند. تا حدی که برآورد می شود حدود ۳۰۰ هزار عدد از آنها در یک منطقه یک کیلومتر مربعی یافت شوند.
این دهانه ها فرصتی برای نامگذای ایجاد کردن و کسانی تصمیم گرفتند نام اشخاص خاصی از زمین را بر روی آن ها بگذارند.
این رسم ابتدا توسط یک مهندس اخترشناس و نقشه برداری به نام مایکل فون لنگرن در بروکسل در سال ۱۶۴۵ شروع شد که نام حامی خود فلیبپ جهارم از شاهنشاهی اسپانیا را به روی بزرگ ترین دشت ماه در نقشه قمری خود گذاشت.
البته امروز این منطقه بازالتی را به نام اقیانوس طوفان ها می شناسیم.
اما تنها شش سال بعد جیووانی ریچیولی نقشه قمری بزرگ تری تهیه کرد و و نام های جدیدی از اخترشناسان مشهور بر مناطق مختلف ماه گذاشت.
این روال به عنوان یک استاندارد پذیرفته شد و هنوز نیز ادامه دارد.
در این میان می توان به اسامی نوابغ ایرانی همچون ابوریحان بیرونی، عمرخیام، ابن کثیر فرغانی، ابن هیثم، ابوالوفای بوزجانی و خواجه نصیر الدین طوسی اشاره کرد، که در نقشه قمری می درخشند.
هم اکنون دو رویه برای نامگذاری در نظر گرفته می شود. به نوعی سطح ماه تقسیم شده است برای افرادی همچون دانشمندان، کاوشگران و هنرمندان شناخته شده و در سمت دیگر فضانوردان آمریکا یا روسی که در گذشته باشند.
نیل ارمسترانگ اولین انسانی بود که در ماموریت آپولو یازده پا به روی ماه گذاشت
فضانوردانی که به ماه رسیدن به همراه خود یک یادبود برای خدمه آپولو یک به جا گذاشتند. در پلاکی صلح که آنها به روی ماه گذاشتند نوشته شده بود در اینجا مردانی از سیاره زمین برای اولین با پا به روی ماه گذاشتند، در جولای ۱۹۶۹ ما با آرزوی صلح برای بشر هستیم.
نیل آرمسترانگ بعد از بازگشت به زمین در یک تور بزرگ همراه با مقامات آمریکا به کشورهای مختلف از جمله ایران نیز سفر کرد.
او در جمع پر احساس و انبوه استقبال کنندگان ایرانی گفت: هر چند ما هرگز قبلا در ایران نبودم ولی کشور زیبای شما را از فضای لایتناهی دیدیم و زیبای هایش را بسیار تحسین کردیم.
مک کالینز یکی دیگر از سه فضانور آپولو یازده نیز در آن شب استقبال درمیان ایرانیان چنین گفت: ما درباه فرش های پرنده ایران ماجراهای زیادی شنیده بودم و همین داستان ها بود که در پرواز تاریخ ما به ما الهام و قوت و قلب می داد.
مسافران ماه در مجموع وسایل زیادی همچون وسیله نقلیه فضایی بدون سرنشین، ایستگاهای صعود و فرود ،توپ گلف و حتی یک پرتره خانوادگی متلعق به چارل زدوک از ماموریت آپولو ۱۶ به جا گذاشتند
ماه از ما دور می شود حتی زمانی که این مطلب را می خوانید ماه به این کار خود ادامه می دهد.
جورج داروین (پسر چالرز داروین) اولین کسی بود که متوجه شد که ماه علاوه بر جذر و مد باعث کاهش سرعت سیاره زمین نیز می شود
بدین واسطه هر روز زمین در هر قرن تقریبا ۲ هزرام ثاینه طولانی تر می شود
ماه با کاهش انرژی چرخش زمین باعث می شود که در حدود ۴ سانتیمتر در مدار خود حرکت کند در حقیقت زمانی که ماه در حدود ۴/۶ میلیارد سال پیش شکل گرفت تنها در حدود ۲۲ هزار کیلومتر با زمین فاصله داشت و اکنون به فاصله ای در حدود ۴۵۰ هزار کیلومتری رسیده است.
نتیجه دیگر چرخش کند زمین، طولانی شدن روزهای ما است. درنهایت روز زمین به یک ماه خواهد رسید و ماه همچنان به دور شدن از زمین ادامه می دهد.
البته نگران نباشید این اتفاق میلیارد ها سال دیگر طول خواهد کشید و شما می توانید از امروز خود لذت بیرید.
حقایقی از اکتشافات مرموز در مریخ
اطلاعاتی از دانستنی های کره ماه | سایت فتوکده
۵۰ 
۴ 
