علت احساس حالت تهوع بعد از خوردن غذا چیست و چرا بعد از خوردن غذا حالت تهوع دارم با نحوه درمان آن را می خوانید
هیچ کس دوست ندارد دچار مشکلات گوارشی شود، به خصوص زمانی که تازه یک وعده غذایی خوشمزه را تمام کرده اید
در این مقاله دکتر کریستین لی متخصص گوارش علل رایج ایجاد حالت تهوع بعد از صرف غذا و اقداماتی که میتوان برای کاهش آن انجام داد را برای ما توضیح داده است
علت و درمان حالت تهوع بعد از غذا
چرا پس از صرف غذا دچار حالت تهوع میشویم؟
تا به حال شنیده اید که کسی مبتلا به باکتری معده شده باشد؟ فرد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری بلافاصله بعد از غذا خوردن دچار حالت تهوع میشود که علائم آن نیز معمولاً بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول میکشد و از سایر علائم مربوط به این عفونت باکتریایی میتوان تب، دردهای عضلانی و درد مفاصل را نام برد
دکتر لی در این رابطه میگوید: H.pylori کل بدن را تحت تأثیر قرار میدهد اما اغلب خود به خود از بین میرود
واکنش بدن نسبت به خوردن غذای فاسد، شامل تهوع، اسهال و استفراغ است
اگر مواد غذایی به ویژه گوشت و محصولات لبنی برای مدت طولانی در بیرون از یخچال مانده باشند، یا غذا توسط کسی تهیه شده که موارد بهداشتی را به درستی نکرده باشد، مسمومیت غذایی اتفاق میافتد
دکتر لی میگوید: در این موارد استفراغ یا اسهال چیز بدی نیست، اینها روش طبیعی بدن برای خلاص شدن از شر عوامل بیماریزا مانند عفونت، سموم و… است
آلرژی های غذایی بر روی افراد مختلف تاثیر متفاوتی میگذارند، در اغلب موارد، اولین باری که فرد دچار یک آلرژی غذایی میشود، علائم خفیفی را تجربه میکند، پس از آن در هر برخوردی با ماده آلرژی زا، واکنش شدیدتری ایجاد میشود
برخی از علائم آلرژیهای غذایی، به جز حالت تهوع عبارت اند از:
بثورات پوستی یا کهیر، احساس سرماخوردگی، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب و تورم گلو که ممکن است فرد احساس تهوع نداشته باشد
بدن میتواند نسبت به استرس و اضطراب، واکنشهای فیزیکی مانند حالت تهوع را از خود نشان بدهد که جزئی از فرآیند «ستیز گریز» است که طی آن تعداد زیادی هورمون به جریان خون ترشح میشود و بدن را مجبور به واکنش می کند
واکنش بدن افراد مختلف به استرس نیز متفاوت است، فرض کنید دو نفر در حال تماشای یک فیلم ترسناک هستند، یک نفر از فیلم لذت می برد اما نفر دیگر میترسد.
طبق نظر دکتر لی اثرات هورمون های استرس در این دو فرد متفاوت است، یکی دچار افزایش ضربان قلب یا سایر تغییرات فیزیکی مانند حالت تهوع را تجربه میکند یکی هم از فیلم لذت میبرد
ریفلاکس باعث میشود مدت کوتاهی پس از غذا خوردن، دچار سوزش معده شوید، به خصوص زمانی که غذاهای تند یا یک وعده غذایی چرب یا سنگین میخورید
این احساس سوزش در قسمت بالای قفسه سینه و گلو، گاهی اوقات می تواند باعث تهوع نیز بشود
دلیل ریفلاکس معده ورود اسید معده به مری است که اگر ادامه پیدا کند، بیماری GERD را ایجاد میکند که مری در اثر تماس بیش از حد با اسید معده آسیب می بیند و منجر به تحریک، التهاب، زخم مری میشود
در مواردی مانند بیماری IBS رودهها آن طور که نیاز است تحرک ندارند، سندروم روده تحریک پذیر باعث ایجاد مشکلاتی در حرکت غذا از طریق رودهها میشود که این مشکلات شامل تحرکات خیلی سریع یا کند رودهها است
اگر سندرم روده تحریک پذیر شدید باشد مدفوع در روده بزرگ تجمع یافته و باعث ایجاد حالت تهوع میگردد
یکی از راه های تشخیص IBS این است که از فرد بپرسید منشا درد او کجاست؟ اگر به قفسه سینه یا گلوی خود اشاره کرد، مشکل مربوط به ریفلاکس معده میباشد، اما اگر دست خود را به سمت ناف ببرد، مشکل مربوط به روده است
دکتر لی میگوید: معده فقط میتواند تا حد معینی غذا را نگه دارد، هنگامی که معده پر شد و فرد هنوز به خوردن ادامه دهد، حالت تهوع ایجاد میشود
همچنین پرخوری ممکن است در اثر غذا خوردن در زمان بی حوصلگی رخ دهد، زیرا فرد به جای گرسنگی از روی عادت یا از روی کسالت و… به سراغ تنقلات و چیزهای دیگر میرود
زمانی که سبک زندگی پرمشغلهای داریم، نمیتوانیم بفهمیم چه میخوریم، چه زمانی میخوریم یا چقدر میخوریم
دکتر لی توضیح میدهد: شما میتوانید با رعایت یک برنامه غذایی منظم و اختصاص زمان مناسبی برای صرف غذا از این امر جلوگیری کنید
برخی از داروها مانند داروهای اعصاب، داروهای ضد تشنج، داروهای دیابت و داروهای افسردگی میتوانند منجر به حالت تهوع شوند
از سایر داروهای رایجی که باعث تهوع می شوند، میتوان به داروهای مخدر مبتنی بر مواد افیونی و سایر داروهای مسکن اشاره نمود
تغیرات قند خون میتواند باعث تهوع شود و افرادی که سابقه طولانی دیابت دارند، حتی اگر بیماری آنها به خوبی کنترل شده باشد، به گاستروپارزی مرتبط با دیابت مبتلا میشوند که باعث اختلال کار معده و کاهش سرعت هضم غذا و حالت تهوع میشود
با وجود کیسه صفرا ما میتوانیم از خوردن غذاهای چرب لذت ببریم! زیرا صفرای تولید شده توسط کبد که به هضم چربی ها کمک میکند، در کیسه صفرا ذخیره میشود بنابراین هنگامی که فرد به بیماری کیسه صفرا مبتلا میشود، این فرآیند مهم مختل میشود و منجر به حالت تهوع و سایر علائم گوارشی میشود
فردی که به بیماریهای کیسه صفرا مبتلاست، ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بعد از خوردن غذا حالت تهوع را تجربه میکند و از علائمی مانند درد شکم، اسهال، تغییر رنگ مدفوع و گاهی کاهش وزن غیرقابل توضیح رنج میبرد
این وضعیت میتواند در نتیجه سنگ کیسه صفرا، مصرف الکل، اختلالات خود ایمنی و دلایل دیگر رخ دهد
هر بار که غذا میخورید لوزالمعده شما با تولید آنزیم هایی مانند لیپاز، آمیلاز و… برای تجزیه غذا دست به کار می شود، اما اگر پانکراس ملتهب یا آسیب دیده باشد، آنزیم های کافی برای انجام این کار ترشح نمیکند
دکتر لی میگوید: اختلالات پانکراس نیز میتواند منجر به درد شکم، حالت تهوع، اسهال و کاهش وزن غیرقابل توضیح شود
این بیماری که به عنوان سندرم ایسکمیک روده نیز شناخته می شود، زمانی ایجاد میشود که خون رسانی به اندام های گوارشی مختل شود، این اختلال میتواند ناشی از تجمع پلاک در شریان ها یا سخت شدن آنها و همچنین فشار خون پایین طولانی مدت موارد دیگر رخ دهد
افراد مسن، دارای سابقه مصرف سیگار، کلسترول بالا یا افراد مبتلا به اختلالات عروقی مانند بیماری عروق کرونر و… بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند
علت حالت تهوع بعد از غذا
خوردن کراکرهای نمکی، مقدار کمی زنجبیل و استراحت، این ها چیزهایی هستند که دکتر لی آنها را برای مدیریت تهوع توصیه میکند
شما نباید خود درمانی کنید، مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که بدن خود را هیدراته نگه داشته و استراحت کنید
به علاوه باید در زمان تهوع، عواملی که باعث ایجاد آن شدهاند را کنترل کنید
اگر با وجود این اقدامات، حالت تهوع شما بهبود نیافت، طبیعی نیست و باید آن را از طریق مراجعه به پزشک متخصص، بررسی کنید
علتهای زیادی وجود دارد که باعث ایجاد حالت تهوع میشوند که این امر میتواند تشخیص علت دقیق این مشکل را دشوار کند
از علل رایج ایجاد حالت تهوع میتوان به استرس، آلرژی غذایی، مسمومیت غذایی، عوارض جانبی داروها، مصرف بیش از حد برخی ویتامینها و بارداری اشاره نمود
همچنین بیماریهای مربوط به کیسه صفرا، کبد، لوزالمعده، دیابت و اختلالات تیروئید نیز میتوانند در ایجاد احساس تهوع پس از خوردن غذا نقش داشته باشند