کمبود ویتامین B۱۲ احتمالا یکی از شایع ترین کمبودهای تغذیه ای در جهان است
کمبود این ویتامین در میان افرادی که به طور مکرر داروهای کاهنده اسید معده و آنتی بیوتیک مصرف می کنند یا در افراد مسن و گاهی اوقات گیاهخواران و وگان ها دیده می شود
به همین دلیل تزریق ویتامین B۱۲ گاهی برای جبران علائم متعدد کمبود این ویتامین مانند خستگی و ضعف، مشکلات روحی و عدم تمرکز استفاده می شود
مزایای ویتامین B۱۲ و تزریق آن شامل بهبود خلق و خو، محافظت در برابر زوال عقل و انرژی بیشتر است اما همانطور که خواهید خواند خطرات احتمالی نیز وجود دارد
تزریق ویتامین B۱۲ همیشه مشکل زمینه ای کمبود را حل نمی کند بنابراین در درمان علائم، راه حل نهایی محسوب نمی شود
ویتامین B۱۲ یک ویتامین ضروری است که برای بسیاری از عملکردهای حیاتی متابولیک و هورمونی، از جمله تولید آنزیم های گوارشی و انتقال مواد مغذی مهم به داخل و خارج سلول ها، حیاتی است
به دلیل کمک به تبدیل و سنتز بسیاری از ترکیبات دیگر در بدن، برای بیش از ۱۰۰ عملکرد روزانه مورد نیاز است
نقش های مرتبط با ویتامین B۱۲:
موسسه ملی بهداشت (NIH) توصیه می کند که میزان توصیه شده روزانه (RDA) برای ویتامین B۱۲ به شرح زیر باشد:
برای بزرگسالان بالای ۵۰ سال توصیه می شود که روزانه از مکمل ویتامین B۱۲ یا غذاهای غنی شده با ویتامین B۱۲ استفاده کنید
توصیه بر مصرف ۲۵ تا ۱۰۰ میکروگرم در روز است زیرا نشان داده شده است که این مقدار سطح سالم ویتامین B۱۲ را در افراد مسن حفظ می کند
سطوح ویتامین B۱۲ معمولاً با آزمایش خون سرمی تست می شود و مقادیر زیر ۱۷۰-۲۵۰ پیکوگرم در میلی لیتر در بزرگسالان به عنوان نشانه کمبود در نظر گرفته می شود
با این حال رایج است که آزمایش خون اطلاعات نادرستی را در مورد سطح B۱۲ نشان دهد زیرا درصد بالایی از آن در کبد ذخیره می شود و همیشه در آزمایش ها آشکار نمی شود
(به عنوان مثال، مصرف اسید فولیک به مقدار زیاد در برخی از بیماران کمبود ویتامین B۱۲ را پنهان می کند)
آمپول هایی حاوی دوزهای بالای ویتامین B۱۲ است که برای بالا بردن سریع سطح این ویتامین در افراد دچار کمبود، استفاده می شود
بسته به سن و سابقه پزشکی بیمار، حدوداً هر ماه یکبار به بافت ماهیچه ای بیمار تزریق می شود
اگرچه همه افراد اینطور نیستند، اما اکثر مردم ساکن کشورهای پیشرفته، ویتامین B۱۲ کافی دریافت می کنند
تزریق ویتامین B۱۲ بیشتر در افرادی با شرایط ژنتیکی که مانع جذب می شود و همچنین مبتلایان به کم خونی خطرناک (pernicious anemia) تجویز می گردد
مؤسسه ملی بهداشت (NIH) گزارش می دهد که تزریق ویتامین B۱۲ در افرادی که کمبود آن تأیید شده است می تواند مزایای قابل توجهی داشته باشد
مشخص شده است که مصرف خوراکی مکمل های ویتامین B۱۲ با دوز بالا نیز می تواند اثرات محافظتی مشابهی داشته باشد
برخی مطالعات نشان می دهند که به ویژه در افراد مسن، مصرف مکمل ویتامین B۱۲ می تواند به پیشگیری از افسردگی، بازگرداندن کنترل بهتر خلق و خو و حفظ عملکرد سالم حافظه/ذهن کمک کند
رساندن ویتامین B۱۲ به سطح سالم می تواند کم خونی را درمان کند، به تبدیل مواد مغذی درشت (ماکرو) و تولید کراتین (مفید برای ساخت توده عضلانی) کمک کند و ضعف عضلانی را کاهش دهد
برخی افراد برای غلبه بر کندی متابولیسم و حتی کمک به کاهش وزن به تزریق ویتامین B۱۲ روی می آورند
از آنجایی که تزریق ممکن است باعث افزایش انرژی و تنظیم تولید هورمون در بیماران شود، می توان تغییراتی در اشتها، بهبود خواب و عملکرد بهتر در ورزش را تجربه کرد
برخی حتی ادعا می کنند که تزریق B۱۲ باعث بهبود ظاهر پوست، مو و ناخن هایشان می شود
سطوح بالای هموسیستئین به عنوان یک عامل خطر برای بیماری های قلبی عروقی، عامل اصلی مرگ و میر بزرگسالان در کشورهای صنعتی شناخته شده است
ویتامین B۱۲ برای تبدیل هموسیستئین مورد نیاز است و بنابراین می تواند به پیشگیری از شرایط یا عوارضی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا بیماری عروق کرونر قلب کمک کند
تحقیقات نشان می دهد که ویتامین B۱۲ ممکن است عملکرد اندام های تولید مثل را بهبود بخشد و سطح آسیب اکسیداتیو به اسپرم را کاهش دهد و در نتیجه بر تعداد اسپرم تأثیر بگذارد
محققان همچنین بر این باورند که حفظ سطح سالم این ماده مغذی ممکن است اختلال اسپرم ناشی از التهاب را کاهش دهد
مطالعات نشان می دهد که سطوح پایین B۱۲ در زنان باردار خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد و با افزایش خطر کمبود وزن نوزاد در هنگام تولد همراه است
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مکمل های ویتامین B۱۲ ممکن است علائم را در افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی مرتبط با دیابت) بهبود بخشد
با این حال تحقیقات بیشتری برای اثربخشی تزریق ویتامین B۱۲ برای این عارضه مورد نیاز است
حتی اگر فرد دوزهای بالای ویتامین B۱۲ دریافت کند به این معنی نیست که بدن او توانایی جذب و استفاده کامل از کل دوز را داشته باشد
زیرا استفاده از ویتامین B۱۲ (به ویژه از مکمل ها) به سطح سایر کوفاکتورها و اسیدهای متابولیک بستگی دارد
مؤسسه ملی بهداشت (NIH) گزارش می دهد که به دلیل محدودیت اسید معده و فاکتور داخلی، در افراد سالم تنها حدود ۱۰ میکروگرم از یک مکمل خوراکی ۵۰۰ میکروگرمی جذب می شود
ویتامین B۱۲ ممکن است با داروهای خاصی از جمله داروهای دیابتی، متفورمین، مهارکننده های پمپ پروتون، آنتاگونیست ها و آنتی بیوتیک ها تداخل داشته باشد
دوزهای بالا همچنین ممکن است بر سطح سایر ویتامین ها، آنزیم ها و مواد معدنی تأثیر بگذارد که این همیشه یک مشکل بالقوه هنگام مصرف هر ماده مغذی در مقادیر بسیار زیاد است
از آنجایی که ویتامین B۱۲ محلول در آب است هر مقدار اضافی که استفاده نشود باید از بدن دفع شود و خطری جدی ایجاد نکند
مؤسسه پزشکی گزارش می دهد که هیچ عارضه جانبی با مصرف بیش از حد ویتامین B۱۲ از طریق غذا و مکمل در افراد سالم مرتبط نیست
با این حال اگر از ابتدا کمبود ویتامین B۱۲ نداشته باشید یا به دلایل زمینه ای کمبود رسیدگی نکنید به احتمال زیاد تزریق B۱۲ تأثیر زیادی در بهبود کلی کیفیت زندگی نخواهد داشت
همانطور که محققان دانشکده پزشکی دانشگاه کرنل بیان کردند مدیریت کمبود کوبالامین نیازمند تشخیص صحیح، رفع آن، تعریف علل زمینه ای، پیشگیری از عود، کنترل اختلال زمینه ای و عوارض آن و آموزش بیمار است
علائم و نشانه های کمبود ویتامین B۱۲ که نشان می دهد ممکن است از تزریق ویتامین B۱۲ بهره مند شوید عبارتند از:
ممکن است با وجود داشتن رژیم غذایی نسبتاً سالم، دچار کمبود ویتامین B۱۲ شوید
یکی از دلایل این است که سطح ترکیبی به نام فاکتور داخلی (نوعی گلیکوپروتئین) که در معده تولید می شود، پایین باشد
این ترکیب با ویتامین B۱۲ پس از مصرف، برای جذب آن در بدن، همکاری می کند
تحقیقات نشان می دهد که در صورتی که به اندازه کافی فاکتور داخلی نسبت به B۱۲ وجود داشته باشد، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از ویتامین B۱۲ مصرفی جذب می شود اما زمانی که این نسبت تغییر کند، جذب به طور چشمگیری کاهش می یابد
افراد مسن معمولاً اسید معده کمتری تولید می کنند و در نتیجه فاکتور داخلی کمتری دارند، که خطر کمبود را در آنها افزایش می دهد
افرادی که به طور مرتب داروهایی مصرف می کنند که باعث کاهش تولید اسید معده می شوند نیز به همین دلیل ممکن است دچار کمبود ویتامین B۱۲ شوند، حتی اگر به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی آن را دریافت کنند
با توجه به نحوه جذب ویتامین B۱۲، شایع ترین عوامل خطر برای کمبود B۱۲ عبارتند از:
استعداد ژنتیکی
برخی از افراد به طور ژنتیکی فاکتور داخلی و اسید معده کمتری تولید می کنند که برای جذب B۱۲ ضروری است
این گروه از افراد ممکن است در صورتی که بهبود رژیم غذایی به اندازه کافی سطح ویتامین را بالا نبرد، بیشترین بهره را از تزریق ببرند
بیماری خود ایمنی
برخی از بیماری های خود ایمنی می توانند به پوشش داخلی معده (از جمله کم خونی خطرناک) که فاکتور داخلی در آن تولید می شود، آسیب برسانند
سن بالا
به دلیل تغییرات در مصرف مواد مغذی از طریق رژیم غذایی (معمولاً به دلیل کم خوردن به طور کلی) و همچنین کاهش تولید اسید معده، افراد مسن تمایل به داشتن سطوح پایین ویتامین B۱۲ دارند
این یکی از دلایلی است که تغییرات خلقی، ضعف حافظه و ضعف در سنین بالا شایع تر می شود
اختلالات روده ای منجر به کاهش اسید معده
تحقیقات نشان می دهد که این موارد شامل بیماری هایی مانند گاستریت، هیپوکلروهیدری (کاهش کلرید اسید معده) یا آکلروهیدری (نبود اسید معده) می شود
همچنین پس از انجام جراحی روده یا معده نیز ممکن است مشکلاتی ایجاد شود
مصرف داروهای کاهنده اسید معده
داروها می توانند جذب را مسدود کنند، از جمله داروهای ضد اسید که برای درمان بیماری هایی مانند گاستریت یا ریفلاکس مری و آنتی هیستامین ها استفاده می شوند
گیاهخواری یا وگان بودن
این گروه از افراد غذاهای حاوی ویتامین B۱۲ به طور طبیعی مانند گوشت گاو و مرغ (و گاهی اوقات لبنیات و ماهی) را کمتر مصرف می کنند
به این معنی که میزان مصرف ویتامین B۱۲ آنها صرف نظر از اینکه جذبشان کافی باشد یا نه، پایین تر است
ایده آل ترین و بی خطرترین روش برای مصرف کافی هر ماده مغذی، دریافت آن به طور طبیعی از طریق منابع غذایی کامل است
با این حال، گاهی اوقات به دلیل سایر شرایط سلامتی یا ترجیحات غذایی، این کار همیشه امکان پذیر نیست اما در صورت امکان، باید غذاهایی را مصرف کنید که این ویتامین ارزشمند را تامین کنند
زمانی که دریافت کافی ویتامین B۱۲ از طریق رژیم غذایی به دلیل شرایط ژنتیکی یا مصرف داروهای ضروری ممکن نباشد، فرد ممکن است به جای تزریق، از روش های مختلف دیگری برای افزایش مصرف ویتامین B۱۲ انتخاب کند
این روش ها می تواند شامل مصرف مکمل های خوراکی و همچنین شکل جدیدی از داروهای تجویزی ویتامین B۱۲ به صورت ژل باشد
فرمولاسیون های ژلی ویتامین B۱۲ نسبتاً جدید هستند و داخل بینی (به صورت داخل بینی) استفاده می شوند
آنها اکنون به عنوان جایگزینی برای تزریق ویتامین B۱۲ در نظر گرفته می شوند که برخی به دلیل اینکه نیازی به سوزن ندارند، آن را ترجیح می دهند
در مقایسه با تزریق، شواهد زیادی در مورد اثربخشی یا ایمنی طولانی مدت ژل ویتامین B۱۲ وجود ندارد اما در حال حاضر به نظر می رسد که ژل B۱۲ به طور مشابهی باعث افزایش سطح B۱۲ خون می شود
به خاطر داشته باشید که صرف نظر از اینکه برای رفع علائم کمبود از مکمل ویتامین B۱۲ استفاده کنید یا نه، مهم است که دلیل اصلی مبارزه شما با کمبود را در وهله اول شناسایی کنید
تزریق ویتامین B۱۲ برای رفع کمبود ویتامین B۱۲ استفاده می شود
این کمبود به ویژه در افراد مسن، افراد مبتلا به آسیب یا اختلالات روده، افراد مبتلا به کم خونی خطرناک و گیاهخواران/وگان ها شایع است
مزایای تزریق ویتامین B۱۲ شامل درمان یا پیشگیری از علائمی مانند خستگی، مشکلات قلبی، آسیب عصبی، تغییرات خلقی، ضعف عضلانی و عدم تعادل هورمونی است
بهترین راه برای دریافت کافی ویتامین B۱۲، در صورت امکان، از طریق یک رژیم غذایی سالم است، مانند مصرف گوشت گاو، طیور یا ماهی صید شده در طبیعت که با علف تغذیه شده اند
خطرات ناشی از تزریق ویتامین B۱۲ شامل مصرف دوزهای غیر ضروری بالا (که به هر حال به طور کامل جذب نمی شوند) و تداخل با سایر داروها می باشد