پلاکت خون چیست و باید چند باشد و نشانه های پلاکت خون پایین و بالا در کرونا نشانه چیست با راه های افزایش پلاکت از میوه تا غذا را می خوانید
پلاکت ها یا تورومبوسیت ها گروهی از سلول های خونی هستند که وظیفه اصلی آن ها کمک به انعقاد خون و جلوگیری از خون ریزی است
در حالت عادی تعداد پلاکت های خون بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ عدد در هر میکرولیتر خون می باشد و عمر طبیعی پلاکت ها بین ۸ تا ۱۱ روز می باشد
نشانه های پلاکت خون بالا و پایین
در یک فرد سالم تعداد پلاکت های خون بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ در هر میکرومیلی لیتر است و پلاکت های خون یک فرد از ۵۰۰۰۰۰ تجاوز کند مبتلا به ترومبوسیتوز و اگر زیر ۱۰۰۰۰۰ باشد مبتلا به ترومبوسیتوپنی خواهد بود
پایین بودن سطح پلاکت خون یا ترومبوسیتوپنی یک مشکل نسبتا شایع است که می تواند علت های مختلفی داشته باشد
اما اصلی ترین دلایل پایین بودن پلاکت خون شامل موارد زیر هستند
● پایین بودن پلاکت خون به شکل ارثی
● لوسمی یا همان سرطان خون
● شیمی درمانی در طول درمان سرطان
● ترومبوسیتوپنی
● خون ریزی شدید
● عفونت و نارسایی مغز استخوان
● مصرف الکل
● بزرگ شدن طحال
● سیروز کبدی
● مصرف برخی داروها
● بزرگ شدن طحال یا هایپرپلنیسم
● بارداری
● سندروم اورمیک همولیتیک
● انعقاد درونگری منتشر
● وجود اختلال خود ایمنی
افرادی که پلاکت خون آن ها از حد طبیعی پایین تر باشد علائمی را از خود نشان می دهند که فرد باید به آن ها توجه کند که شامل موارد زیر هستند.
۱- خستگی غیرطبیعی
۲- راحت کبود شدن بدن
۳- توقف دیرهنگام خونریزی
۴- خون دماغ شدن
۵- خون ریزی لثه
۶- مدفوع خونی
۷- وجود خون در ادرار
۸- داشتن خون ریزی شدید در قاعدگی
۹- خون ریزی راست روده یا رکتوم
۱۰- بثورات پوستی به نام پتشی که نقاط کوچک قرمز یا بنفش روی پوست هستند
۱۱- پورپورا که کبودی هایی به رنگ قرمز، بنفش یا قهوه ای هستند
۱۲- در موارد شدید خونریزی داخلی می تواند موجب استفراغ، ادرار و مدفوع خونین شود
۱۳- سر دردهای شدید و سرگیجه
۱۴- درد در مفاصل و عضلات
۱۵- ضعف بدنی و…
زمانی که پزشک به کمک معاینه و آزمایش کمبود پلاکت خون شما را تشخیص دهد ابتدا به کمک روش های طبیعی و رژیم غذایی کمک می کند و که پلاکت خون شما بالا رود
در موارد شدید کمبود پلاکت نیز پزشک داروهای افزایش پلاکت خون را تجویز خواهد کرد که در ادامه به هردو این موارد خواهیم پرداخت
پلاکت خون بالا و پایین در کرونا
توجه به رژیم غذایی یک روش پربازده برای درمان کمبود پلاکت خون است و در بسیاری از موارد با رعایت رژیم مناسب می توان کمبود پلاکت خون را جبران کند
کمبود ویتامین B12 در کمبود پلاکت خون بسیار تاثیرگذار است و این ویتامین در ساخت گلوبول های قرمز خون نقش مهمی دارد
این ویتامین در مواد غذایی همچون گوشت گوساله، ماهی چری، تخم مرغ، جرگ گاو و… وجود دارد اگرچه می توان از مکمل های ویتامین های b2 نیز قابل استفاده هستند اما مواد غذایی روش بهتری برای جذب بهتر این ویتامین است
فولات نیز یکی از انواع ویتامین B است که در حفظ و سلامت سلول های خونی نقش بسزایی دارد و تامین آن در افزایش پلاکت خون موثر است
سبزیجاتی همچون اسفناج، کلم بروکسل، لوبیا چشم بلبلی، جگر گاو، مخمر، برنج و… در افزایش جذب فولات بسیار موثر هستند
باید توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد مکمل های اسید فولیک می تواند در عملکرد ویتامین b12 شود پس اعتدال را مصرف مکمل های آن رعایت کنید
ویتامین c نقش مهمی در ساخت و عملکرد پلاکت ها، ساخت گلوبول های قرمز و سیستم ایمنی بدن دارد و در افزایش پلاکت خون بسیار موثر است
این ویتامین در اکثر میوه ها و سبزیجات مانند فلفل دلمه ای، توت فرنگی، کیوی، مرکباتی همچون پرتقال و لیمو و… وجود دارد
باید توجه داشته باشید که حرارت می تواند ویتامین c را از بین ببرد پس مواد خوراکی حاوی ویتامین سی را باید به صورت خام مصرف کنید
ویتامین دی به شکل موثری به مغز استخوان در ساخت پلاکت ها، عملکرد صحیح اعصاب، ماهیچه ها، سیستم ایمنی و استخوان ها دارد
اگر در طول روز به اندازه کافی در معرض تابش آفتاب نیستید بهتر است با مصرف مواد غذایی همچون زرده تخم مرغ، ماهی چرب، روغن جگر ماهی، شیر و ماست غنی شده و… ویتامین دی خود را تامین کنید
در ضمن افرادی که گیاهخوار هستند می توانند با مصرف شیر، سویا، غلات، آب پرتقال و مکمل های ویتامین دی این ویتامین را در بدن خود تامین کنند
ویتامین k به خودی خود در افزایش پلاکت خون نقش ندارد اما در سلامت استخوان ها و فرآیند کلی انعقاد خون بسیار موثر است
ویتامین k مورد نیاز بدن خود را می توانید از طریق مصرف سبزیجات برگی، کلم بروکلی، کدو تنبل، دانه و روغن سویا و… تامین کنید
آهن در تولید و حفظ پلاکت ها و گلوبول های قرمز خون نقش حیاتی دارد و می تواند در افزایش پلاکت خون بسیار موثر باشد
برای تامین آهن بدن می توانید موادی مانند شکلات تلخ، جگر گاو، لوبیا قرمز و سفید، عدس، سویا، صدف خوراکی، سبزیجات و… را مصرف کنید.
در ضمن توجه داشته باشید اگر منابع غنی از آهن را همراه منابع غنی از ویتامین c مصرف کنید در جذب بیشتر آهن بسیار موثر است
همانطور که خوردن یک سری مواد غذایی به شکل مستقیم و غیر مستقیم باعث افزیش پلاکت خون می شوند موادی هم هستند که باعث کاهش آن می شوند یا مانع افزایش آن خواهند شد
مصرف مشروبات الکلی، برخی شیرین کننده ها مانند آسپارتام، آب ذغال اخته، مکمل های روغن ماهی و ویتامین E و… م می توانند باعث کاهش پلاکت ها، مانع افزایش آن ها و یا مانع فرایند انعقاد خون شوند
در وهله اول و در کمبود پلاکت خفیف پزشک به روش اصلاح تغذیه و رژیم مناسب سعی می کند پلاکت خون فرد را به حد نرمال برساند
اگر این روش طبیعی پاسخگو نباشد و وضعیت وخیم باشد پزشک از قرص ها و آمپول های مخصوص افزایش پلاکت خون استفاده خواهد کرد
پزشک همچنین ممکن است به منظور جایگزین شدن خون جدید با پلاکت بالا، انتقال خون را تجویز کند و در صورت پاسخگو نبود این روش ها پزشک ممکن است عمل برداشت طحال یا اسپلنکتومی را پیشنهاد کند
برخی از عصاره ها وجود دارند که بر اساس تحقیقات می می توانند روی افزایش پلاکت خون تاثیرگذار باشند و عصاره کلروفیل، عصاره برگ پاپایا، ملاتونین و… از این مکمل ها می باشند
طب سنتی رژیم هایی را برای افزایش پلاکت خون دارد که شامل موارد زیر هستند
۱- تهیه ترکیبی از سیب قرمز رنده شده با پوست، عرق بیدمشک و چند قاشق عسل و مصرف روزانه آن
۲- ترکیبی از ۲ واحد سرکه خانگی، ۵ واحد شیره انگور و مقداری آب و مصرف روزانه آن
۳- استفاده از جوانه شبدر در سوپ ها
۴- استفاده از ارده با شیره عسل
۵- چند نوبت حجامت عام با فاصل
۶- عرق گیاهان با طبع گرم مانند بابونه، پونه، زنیان و…
۷- مصرف مواد غذایی با طبع گرم و پرهیز از مصرف بیش از حد مواد غذایی با مزاح سرد و تر
۸- مصرف گوشت شترمرغ و بلدرچین و…
بطور کل شایع ترین عارضه پایین بودن پلاکت خون خون ریزی بیش از حد و توقف سخت خونریزی در اثر جراحت است که می تواند باعث از دست رفتن خون زیادی در فرد شود
عوارضی همچون خونریزی داخلی نیز در افرادی که دچار کمبود پلاکت بسیار شدید هستند نیز ممکن است ایجاد شود که البته احتمال آن بسیار کمتر است
سایر عوارض ناشی از کمبود پلاکت تابع این مسئله هستند که کمبود پلاکت ناشی از چه مشکل یا بیماری باشد و در واقع عوارضی هستند که به علت کمبود پلاکت نیز مربوط هستند
برای مثال اگر کمبود پلاکت فرد در اثر هپارین باشد عوارضی همچون ایجاد لخته خون یا ترومبوز را به وجود بیاورد
بااین حال عوارضی همچون ابتلا به عفونت، تب و لرز شدید، خستگی های ناگهانی و ضعف، سردردهای شدید، خشکی و سفتی گردن، بدن درد، تنگی نفس و… در این افراد وجود دارد
بر اساس مطالعات مشخص شده است که پلاکت خون می تواند یک فاکتور برای تشخیص شدت کرونا و سطح خطری که فرد را تهدید می کند باشد
این مطالعات نشان می دهند که ارتباط مستقیمی بین شدت بیماری کرونا و احتمال لخته شدن خون با افزایش تولید پلاکت های جوان تر و بزرگ تر وجود دارد
بطور کلی در ارزیابی تحقیقات ارتباط بین حجم پلاکت های خونی یاMPV ، توزیع پلاکت ها یاPDW و نسبت سلول بزرگ به پلاکت با شدت کرونا و درصد مرگ و میر ناشی از آن بررسی می شود
یکی از رایج ترین اختلالات دوران بارداری مربوط به خون پایین بودن پلاکت خون است که دلیل کاهش پلاکت خون در دوران بارداری بطور دقیق مشخص نمی باشد
پزشکان عقیده دارند که با افزایش پلاسمای خون در دوران بارداری سطح پلاکت خون کاهش می یابد که در اغلب موارد این اختلال مشکلی ایجاد نمی کند و پس از زایمان رفع می شود
پزشک متخصص پس از آزمایش و کنترل سطح پلاکت در صورت نیاز با تجویز رژیم غذایی و قرص افزایش پلاکت کمک می کند که کمبود پلاکت خون مادر رفع شود
در حالت عادی و پلاکت پایین خفیف معمولا خطر جدی فرد را تهدید نمی کند اما اگر پلاکت خون بیش از حد پایین باشد مشکل انعقاد خون پیش خواهد آمد
این شرایط زمانی که فرد دچار جراحت شود او را با خون ریزی شدید رو به رو می کند که به سختی متوقف خواهد شد و همین خونریزی می تواند خطرات جدی را برای فرد به دنبال داشته باشد
یکی از پیش داوری های اشتباهی که افراد مبتلا به پایین بودن پلاکت خون دارند این است که پایین بودن پلاکت را سریعا سرطان تفسیر می کنند
همانطور که گفتیم یکی از علت های پایین بودن پلاکت می تواند سرطان و روند درمان آن باشد اما این تنها یکی از دلایل پایین بودن پلاکت خون است
بنابراین پایین بودن پلاکت لزوما به معنای سرطان نیست و تنها پزشک با ریشه یابی علت پایین بودن پلاکت خون می تواند تشخیص دهد که مربوط به سرطان است یا خیر
پزشک ممکن است با توجه به شرایط فرد به یکی از روش های زیر پایین بودن پلاکت خون را تشخیص دهد
۱- آزمایش خون
۲- سونوگرافی
۳- بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان
آنچه که مهم است حفظ روحیه پس از تشخیص پلاکت پایین خون و خوشبین بودن نسبت به بهبود این وضعیت است چراکه خوشبختانه در اکثر مواقع کمبود پلاکت قابل درمان است
می توان گفت در بسیاری از موارد کمبود پلاکت نیاز به درمان خاصی ندارد و با از بین رفتن علت پایین بودن پلاکت این کمبود به مرور زمان رفع می شود
در موارد شدید کمبود پلاکت نیز پزشک پس از ریشه یابی علت پایین بودن پلاکت برای رفع علت اصلی تلاش خواهد کرد و روش هایی نیز برای افزایش پلاکت تجویز می کند
آنچه در این میان مهم است مراقبت از فرد برای پیشگیری از جراحت و خونریزی احتمالی است و این مراقبت در مورد کودکانی که مبتلا به کمبود پلاکت هستند قاعدتا مهم تر است
۱۳
۳
مهمان
۱۷ اسفند ۱۴۰۰
خوب بود تشکر
پیام
۱۵ اسفند ۱۴۰۰
سلام ، خدا خیرتون بده ، عالیهههه 🙂😍👌👌👏👏