سنگ های کلیه توده های جامد ساخته شده از مواد مختلفی هستند که در ادرار وجود دارند. اندازه ی سنگ های کلیه ممکن است به اندازه ی یک دانه ی شن تا یک توپ گلف متغیر باشد!
سنگ کلیه از مواد موجود در ادرار شما تشکیل می شود. مواد موجود در ادرار، معمولاً از طریق ادرار از بدن شما خارج می گردد. در برخی موارد که حجم ادرار کافی نیست، ممکن است برخی از مواد در سیستم ادراری شما باقی بماند.
با گذشت زمان، این مواد روی هم انباشته می شوند و توده های جامدی به نام سنگ کلیه را تشکیل می دهند. رسوب مواد در سیستم ادراری، معمولاً به دلیل کم آبی بدن و عدم نوشیدن آب کافی اتفاق می افتد.
مواد تشکیل دهنده ی سنگ کلیه عبارتند از:
● کلسیم
● اگزالات
● اوریک اسید
● فسفات
● سیستین (کمیاب)
● زانتین (کمیاب)
این مواد و سایر مواد شیمیایی، ضایعاتی هستند که در حالت عادی توسط ادرار از بدن شما خارج می شوند.
مدت زمان دفع سنگ کلیه برای هر بیمار، متفاوت است. معمولاً سنگ های کوچک تر از ۴ میلی متر در عرض یک تا دو هفته دفع می شوند. دفع سنگ های بزرگ تر از ۴ میلی متر در برخی موارد حدود دو تا سه هفته زمان می برد.
اما ازکجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده است؟ دکتر کرمی در مقاله دفع سنگ کلیه و پاسخ به سوالات شایع آن به این سوال شما پاسخ می دهند.
زمانی که سنگ به مثانه می رسد معمولاً در عرض چند روز دفع می گردد. برای بعضی از بیماران (به عنوان مثال در مردان مسن مبتلا به بزرگ شدگی پروستات) این زمان طولانی تر است.
در برخی موارد با وجود اینکه سنگ کلیه هنوز در حالب است، ممکن است درد شما کم شود؛ بنابراین اگر بعد از ۴ تا ۶ هفته سنگ کلیه را دفع نکردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و علت را جویا شوید.
سنگ کلیه ممکن است سال ها بدون علامت باقی بماند! زمانی که سنگ کلیه حرکت می کند یا بسیار بزرگ می شود، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
● درد در کمر و پهلو. این درد ممکن است در برخی موارد به صورت درد مبهم و متناوب باشد (بیاید و برود) و در موارد دیگر به صورت دردی شدید و غیر قابل تحمل خود را نشان دهد.
● تهوع و استفراغ
● وجود خون در ادرار
● درد در زمان ادرار (ادرار دردناک)
● احتباس ادراری (عدم توانایی در دفع ادرار)
● تکرر ادرار (نیاز مکرر به دفع ادرار)
● تب یا لرز
● ادرار بدبو یا کدر
پزشک پس از معاینه و تشخیص سنگ کلیه، بهترین روش درمانی را در نظر می گیرد. در اکثر مواقع شما به درمان نیازی ندارید؛ زیرا سنگ های کوچک تر معمولاً با نوشیدن مایعات فراوان، خود به خود توسط ادرار دفع می شوند. دفع سنگ کلیه فرآیند بسیار دردناکی است. در صورتی که پزشک تشخیص دهد که سنگ کلیه شما خود به خود دفع نمی شود و شما به درمان نیاز دارید، گزینه های درمانی شامل داروها و جراحی هستند.
داروها معمولاً برای کنترل و مدیریت موارد زیر تجویز می شوند:
کاهش درد: پزشک معمولاً برای تسکین درد شما، داروهای بدون نسخه ای مثل ایبوپروفن را توصیه می کند. در برخی موارد که بیمار به علت درد شدید به اورژانس مراجعه کرده است، پزشک ممکن است برای تسکین درد از مورفین (به صورت IV) استفاده کند.
شل کردن حالب برای دفع راحت تر سنگ های کلیه: داروهایی که برای این منظور تجویز می شوند عبارتند از: تامسولوسین و نیفدیپین.
قبل از مصرف ایبوپروفن، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. مصرف بی رویه ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، خطر ابتلا به نارسایی کلیه را در زمان دفع ناگهانی سنگ کلیه افزایش می دهد. این خطر در افرادی که سابقه ی بیماری های کلیوی و سایر بیماری های مرتبط مانند دیابت، فشار خون و اضافه وزن را دارند، بسیار بالاتر است.
چهار نوع عمل جراحی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد که سه نوع آن کم تهاجمی هستند. به این معنا که این نوع جراحی ها بدون برش، یا با ایجاد یک برش بسیار کوچک انجام می شوند.
● اورتروسکوپی: برای انجام این عمل، پزشک لوله ی باریکی به نام اورتروسکوپ را از طریق مجرای ادراری وارد بدن کرده و به سمت حالب هدایت می کند. جراح معمولاً با استفاده از ابزار دیگری (مثل لیزر) سنگ را به آرامی خرد می کند، تا سنگ ها بتوانند به راحتی از طریق ادرار دفع شوند. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
● لیتوتریپسی با شاک ویو (سنگ شکنی از طریق امواج): در این روش پزشک از امواج صوتی پر قدرت، برای شکستن سنگ های بزرگ و تبدیل آن به سنگ های کوچک تر استفاده می کند. سنگ های کوچک تر به راحتی از راه سیستم ادراری دفع خواهند شد. این روش تحت مراقبت و با داروهای آرامبخش انجام می شود.
● نفروستومي از راه پوست: این روش زمانی انجام می شود که سنگ کلیه را نتوان با روش های دیگر درمان کرد. علت این امر ممکن است اندازه ی بسیار بزرگ سنگ ها یا محل قرار گیری آنها باشد. در نفروستومي از راه پوست، پزشک برش کوچکی در پشت بیمار ایجاد کرده و دوربین تلسکوپی نازکی به نام «نفروسکوپ» را از ناحیه برش وارد کلیه می کند. سپس، سنگ های کلیه توسط یک پروب اولتراسوند شکسته شده و به بیرون مکیده (ساکشن) می شوند.
بعد از عمل، پزشک معمولاً از یک استنت، مجرای ادرار را در ناحیه مورد نظر قرار می دهد (یک لوله ی داخلی از کلیه به مثانه که بعد از یک هفته برداشته می شود). بیمار برای مراقبت های بیشتر به مدت یک شب در بیمارستان بستری می شود.
● جراحی باز سنگ کلیه: در این جراحی، پزشک از برش بزرگ تری استفاده می کند. جراحی باز سنگ کلیه نسبت به سایر روش های کم تهاجمی، به ندرت انجام می شود (در ۳/۰% تا ۷/۰% مواقع).
سنگ کلیه نباید فعالیت های روزانه ی شما را مختل کرده و کیفیت زندگی شما را به میزان زیادی کاهش دهد. همانطور که پیش از این گفتیم، با دفع آنها در زمان ادرار و به لطف وجود پزشکان و گزینه های درمانی، شما از شر سنگ کلیه خلاص خواهید شد. بنابراین خیالتان راحت باشد؛ سنگ کلیه یک مشکل دائمی نیست!
آدرس مطب دکتر کرمی متخصص ارولوژی تهران، خیابان شریعتی،قلهک،روبروی مسجد قلهک ،کوچه سجاد ، ساختمان پزشکان سجاد، پلاک ۷۰می باشد.
برای اطلاعات بیشتر یا تعیین نوبت می توانید با شماره ۰۲۱۲۲۶۴۲۷۴۴ تماس بگیرید و یا از وب سایت ما به نشانی https://drkarami.com/دیدن کنید.
